Je bent op vakantie en wandelt door die smalle straatjes van dat leuke stadje. Geuren, kleuren en overal waar je kijkt, zie je souvenirwinkels. Bijna allemaal verkopen ze precies hetzelfde: koelkastmagneten, shotglazen, koffiemokken, pennen, T-shirts met ‘I love Rome’ erop. Met je roze vakantiebril op neem je als herinnering natuurlijk iets mee, maar eenmaal thuis belandt je schat vaak achterin de la. Superzonde eigenlijk, toch? We vroegen ons af wat de negatieve impact is van die drang om een souvenir mee te nemen. En wat zijn nu echt leuke én duurzame souvenirs om zonder schuldgevoel mee te nemen van je reis?
Helaas, zo duurzaam zijn de meeste souveniers niet
Natuurlijk is het kopen van een souvenir niet alleen maar slecht: je neemt een fijne herinnering mee naar huis! Door duurzame souvenirs uit te kiezen en ze op de goede locatie te kopen, steun je zelfs de lokale economie. En door net even wat beter te zoeken naar dat unieke duurzame souvenir, is de kans dat je herinnering wél een mooi plekje op de kast krijgt ook nog eens groter.
De grootste negatieve impact van souvenirs zit in het proces om spullen te produceren en te transporteren. Dat is ongeveer 85% volgens Babette Porcelijn van het boek De verborgen impact. In dit boek wordt de impact van spullen duidelijk omschreven. Veel van de standaard souvenirs worden gemaakt in lageloonlanden waar de productie van de souvenirs samengaat met slechte arbeidsomstandigheden en slechte milieuwetgevingen. Grondstoffen en onderdelen voor een souvenir hebben vaak al een hele reis achter de rug voordat ze überhaupt de fabriek bereikt hebben. Naast grondstoffen heb je ook nog de effecten van transport, verpakkingen, kantoren, fabrieken, het gebruik en het uiteindelijke weggooien. Kun je nagaan wat er allemaal moet gebeuren voordat jouw koelkastmagneet in die Parijse souvenirshop ligt.
Naast al die schaarse grondstoffen die nodig zijn om jouw souvenir te maken, is er nog een andere belangrijke reden om goed na te denken welke tastbare herinnering jij mee naar huis neemt: veel landen verkopen souvenirs die bij ons verboden zijn. En niet zonder reden, lees je mee?
Zeldzame schelpen en koraal mogen niet meegenomen worden als souvenir.
Verboden souvenirs
In veel landen zijn verboden souvenirs op de markt. Ze ogen soms onschuldig – of juist verre van! Dit zijn vaak souvenirs die zijn gemaakt van bedreigde plant- en diersoorten. Enkele voorbeelden hiervan zijn: haaientanden, slangen, krokodillen, hagedissen, vlinders, schildpadden, ivoor, koralen, maar ook prachtige grote schelpen. In veel landen worden deze dieren gedood, simpelweg om te kunnen verkopen aan toeristen. Het is dus van belang dat we met z’n allen stoppen met het kopen van dit soort souvenirs. Sterker nog, het is verboden om souvenirs van bedreigde plant- en diersoorten mee naar Nederland te nemen. De douane deelt fikse boetes uit zodra ze een dergelijk souvenir in de bagage tegenkomen.
Twijfel je of een souvenir is gemaakt van een bedreigde plant- en diersoorten? Koop het dan beter niet. Wil je het zeker weten? Dan kun je de Reisapp van Buitenlandse Zaken en Douane downloaden. Daarin kun je precies zien welke duurzame souvenirs je wel en welke verboden souvenirs je niet mee terug naar Nederland mag nemen.
Welke souvenirs mogen niet
- In landen waar koraal vlak voor de kust groeit, is de kans groot dat je op markten en in souvenirwinkels sieraden tegenkomt met steentjes of kralen die gemaakt zijn van koraal. Hoe leuk ze ook ogen, ze zijn verboden én beschadigen de natuur.
- Schelpen. Volgens mij heeft iedereen als kind – en misschien nu nog wel eens – schelpen mee naar huis genomen. Dit kun je beter niet doen, want de kans is groot dat je een beschermde schelp hebt gevonden. Deze moet dus in het land van afkomst blijven.
- Alles wat gemaakt is van ivoor is verboden. Ivoren beeldjes, sieraden of schaaltjes mogen er dan wel leuk uitzien, het kan echt niet. In veel landen worden dieren speciaal voor het toerisme gedood.
- Je mag geen wapens mee naar huis nemen. Als je het mij vraag, spreekt dit voor zich.
- Kleden van dierenhuiden meenemen is in sommige gevallen toegestaan, maar in de meeste gevallen mag het niet omdat het om bedreigde dieren gaat. Het is eigenlijk veel beter om helemaal geen dierenhuiden mee te nemen.
Welke souvenirs mogen nog meer niet? Eigenlijk heb ik het hierboven al kort benoemd. Alle souvenirs die van bedreigde plant- en diersoorten zijn gemaakt kun je beter laten liggen.
Tips voor het vinden van duurzame souvenirs
Natuurlijk willen we heel graag een mooie herrinering aan die leuke vakantie mee naar huis nemen. Hoe kun je dan wel op een verantwoorde manier een duurzame souvenir kopen?
- Vermijd de standaard souvenirwinkels, laat de koelkast magneten en ‘I love…’ shirts lekker in de winkel liggen.
- Koop geen dierlijke producten of producten die van planten zijn gemaakt. Dit zijn verboden souvenirs en mag je niet invoeren in Nederland.
- Koop lokaal, door lokaal je souvenirs te kopen steun je de lokale economie met jouw aankoop en heeft jouw souvenir minder ver hoeven reizen.
- Vermijd de standaard souvenirs als een beeldje van de Eiffeltoren of het Colosseum.
- Op de website van de Belastingdienst vind je een uitgebreid overzicht van de producten die je niet mag invoeren in Nederland.
- Denk eens out of the box; wil je wel spullen kopen waarvan de kans groot is dat ze in de kast belanden. Is een flesje wijn uit de regio niet veel lekkerder?
Duurzame en lokale souvenirs op Terschelling.
Ideeën voor duurzame souvenirs
Je vakantie is bijna ten einde, nu is het echt tijd om dat leuke en duurzame souvenir te scooren, maar wat ga je uiteindelijk meenemen? Ik heb een aantal leuke ideeën voor je op een rij gezet. Ik hoop dat je hier genoeg inspiratie uit kunt halen.
- Ben je handig met de naaimachine? Koop dan een leuk stuk textiel op de lokale markt, daar kun je thuis bijvoorbeeld een bijzondere kussenhoes van maken.
- Neem een lekkere fles wijn of dat lekkere biertje mee naar huis, zo kun je thuis nog een avond van je vakantie herbeleven.
- Ben je een echte kunstliefhebber? Ga dan op zoek naar een lokale kunstenaar die een leuk beeldje of schilderij heeft gemaakt waar je helemaal weg van bent. Zo heb ik in China ooit een schilderijtje gekocht dat de kunstenaar voor mijn neus schilderde. Met zijn vingers! Ik was en ben nog steeds diep onder de indruk van alle details in het kunstwerk en kijk er graag naar. De herinneringen komen dan vanzelf!
- Overal ter wereld hebben ze verschillende soorten aardewerk, vaak met de hand gemaakt door de locale bevolking. Koop een mooi bord of schaaltje waarvan je weet dat je hem ook daadwerkelijk gaat gebruiken. Zo bouw je een bonte collectie vol herinneringen op.
- Ga eens op ontdekkingstocht en bezoek de lokale bevolking, die zijn vaak erg vindingrijk en bedenken leuke en creatieve souvenirs. Zo vind je in heel Kenia bijvoorbeeld flip-flop kunst. Er wordt in Kenia veel op slippers gelopen, deze belanden vaak na vrij korte tijd al op de afvalberg. In Kenia zijn ze dus begonnen om van deze gedragen flip-flops souvenirs te maken. In dit filmpje zie je hoe ze te werk gaan. Naast flip-flop kunst in Kenia maken ze in Zuid-Afrika armbandjes van oude elektriciteitsdraden en in Myanmar maken ze handtassen van gerecycled plastic.
- Ben je zelf creatief en wil je je eigen souvenir maken? Dan kun je bij vacation with an artist heel leuk zelf je souvenir maken van lokale producten. Heb je meteen een leuke activiteit.
Nu weet jij hoe je een duurzaam souvenir kunt kopen
Voor mijn eigen vakantiesouvenirs ben ik altijd groot fan van het herbeleven van de vakantie. Ik neem daarom iets lekkers te eten of te drinken mee naar huis. Wel één verpakking en voedingsmiddelen die zijn toegestaan. Vaak is dit een lekkere fles wijn of een kaasje dat ik koop bij een lokale boerderij. De laatste vakantie in Duitsland heb ik een fles biologische appel glühwein gekocht. Ik had er nog nooit eerder van gehoord. En lekker dat die was!
Meer groene reistips van thegreenlist.nl
- Wil je de CO2 uitstoot van jouw reis compenseren? In dit artikel lees je alles wat je moet weten.
- Zin in de zon, maar liever niet vliegen? Misschien is een roadtrip van Amsterdam naar Tossa de Mar iets voor je.
- Duurzame wintersport: kan een skivakantie duurzaam zijn?
Photo credits: hoofdfoto: Mahlee Plekker, tropische schelpen: Karolina Grabowska (Pexels), tropische zee: Invisiblepower (Pexels). Terschelling: thegreenlist.nl, keramiek: Mahlee Plekker, Chinees schilderijtje: Amy van Loon.
