In onze zoektocht naar duurzame wollen kleding viel ons iets op. Waar we ook keken, Nederlandse schapenwol was zeldzaam. Terwijl er hier toch zo’n 850 duizend schapen op eigen bodem rondlopen die elk jaar trouw hun vacht afstaan. Hoe kan het dan dat er zo weinig truien, sjaals of vesten zijn gemaakt van wol van eigen bodem? Het antwoord verraste ons. En eerlijk gezegd, schokte het ons ook een beetje: Nederlandse wol wordt gezien als afval. Ja, echt.
Nederland is een wolhalla en toch zien we er bar weinig van
Schapen in Nederland worden meestal niet gehouden voor ‘hun witte wol’, maar voor hun vlees, melk of om natuurgebieden te begrazen. Toch krijgen ze één of twee keer per jaar een knipbeurt. En die scheerbeurt levert véél meer op ‘dan drie zakken wol voor de meester en zijn vrouw en het kind dat bibbert van de kou’. Een gemiddeld schaap produceert zo’n twee tot vier kilo wol per jaar, afhankelijk van het ras. Volgens het Hollands Wol Collectief blijft er in Nederland jaarlijks ongeveer 1,5 miljoen kilo wol over waarvoor geen bestemming is. Die wol belandt letterlijk op de afvalhoop. Boeren moeten vaak zelfs betalen om van hun wol af te komen. Ja, wij waren ook even lamgeslagen toen we dit voor het eerst lazen. Absurd toch?
Nederlandse schapenwol waardeloos?
Hoe komt het dat Nederlandse wol zo weinig waard is? Daar zijn meerdere redenen voor. Ten eerste is wol van de meeste Nederlandse schapen vrij stug. Kriebeltrui! Dat komt omdat de schapen vooral zijn gefokt op vlees of melk, en niet op hun fijne wolkwaliteit. Hun vezels zijn dikker en ruwer dan bijvoorbeeld wol van merinoschapen uit Australië of Zuid-Amerika die zachter aanvoelt op de huid. Precies wat je zoekt in een comfy trui. Daarnaast is de Nederlandse textielinfrastructuur vrijwel verdwenen. Vroeger werd wol in Nederland nog gewassen, gesponnen en geweven, maar inmiddels zijn die fabrieken nagenoeg allemaal gesloten. Het laten verwerken van wol gebeurt nu in het buitenland, vaak tegen hoge kosten. Maar door de pandemie viel een grote afzetmarkt weg. China stopte met het importeren van Nederlandse schapenwol, waardoor de prijzen kelderden en er geen bestemming meer was voor onze schapenvachtjes.
De comeback van Hollandse wol?
Gelukkig gloort er hoop aan de horizon. Het Hollands Wol Collectief werd opgericht om Nederlandse wol weer een eerlijke plek in de markt te geven. Ze brengen boeren, ontwerpers, makers en verwerkers bij elkaar om nieuwe toepassingen te vinden voor deze vergeten grondstof. En dat werpt zijn vruchten af: steeds meer Nederlandse ontwerpers, vooral in de interieurwereld, gebruiken wol van eigen bodem in hun ontwerpen. Want juist voor meubels, vulling of vilt is die wat ruwere structuur wél heel geschikt. Een mooi voorbeeld is het duurzame designmerk Kairos, dat Nederlandse wol inzet als natuurlijk vulmateriaal voor hun circulaire banken.
Ook in de modewereld zijn er lichtpuntjes. The Knitwit Stable houdt bijvoorbeeld haar eigen merinoschapen en angorageiten voor zachtere, huidvriendelijke wol. Ook de wol van het gewone Hollandse schaap krijgt daar een plek: de wat stuggere vezels worden verwerkt tot mooie truien, sjaals en dekens. En zo ontstaan er mondjesmaat meer initiatieven. Het zijn er nog niet veel, maar we hebben ze voor je op een rijtje gezet.
Nederlandse wolbaal en vest van The Knitwit Stable.
Op zoek naar betaalbare duurzame wollenkleding
Zo’n mooie trui van The Knitwit Stable is natuurlijk geweldig, maar mèhhh het prijskaartje… Gelukkig zijn er nog genoeg andere manieren om warm én bewuster de winter door te komen. Denk aan tweedehands wollen kleding, in de kringloop kun je vaak hele toffe exemplaren vinden. Je portemonnee gaat daar zeker niet van mekkeren. Of ga zelf aan de slag! Er is namelijk wél verrassend veel Nederlandse schapenwol te koop om mee te breien. We hebben een fijn breilijstje voor je samengesteld. En lukt breien (nog) niet? Dan is een vest of trui van een duurzaam wolmerk een prima tweede keuze. De schaapjes hebben dan misschien niet in Nederland gelopen, maar je kiest wél voor betere materialen en productie! Lang zoeken naar mooie duurzamere wolmerken hoef je niet, want ook daar zijn we ingedoken. Geen zorgen: de landing was zacht.
Tot slot, wil je weten waarom het belangrijk is om wol milieu- en diervriendelijker te kiezen? Lees dan dit artikel ook even!
Bronnen: Volksrkant (9 november 2024). Photo credits: hoofdbeeld: Polina Tankilevitch (Pexels), overig: wolbaal: Yumeko, vest: The Knitwit Stable.
