Giftige fast fashion kleding? Oké, dat is even schrikken. We wisten natuurlijk al dat (ultra) fast fashion niet de beste keuze is. De materialen zijn vaak matig, de kwaliteit laat te wensen over, en de mensen die het maken, betalen vaak de échte prijs van jouw goedkope jurkje of broek. Lage lonen, zware omstandigheden – dat is waar dat lage prijskaartje vandaan komt. Maar dat fast fashion giftig kan zijn en daarmee schadelijk voor onze gezondheid? Dat is nieuwe informatie.
Giftige kleding risico voor volksgezondheid
Unboxing-video’s van ultra fast fashion-aankopen vliegen je – helaas – om de oren op social media. Maar tussen al die vrolijke shopping hauls duikt ook een ander geluid op: influencers die huiduitslag krijgen van die ‘geweldige’ nieuwe kledingstukken. Wat is er aan de hand? De YouTube-serie Pointer Checkt besloot het samen met een toxicoloog uit te zoeken, en de resultaten zijn op z’n zachtst gezegd zorgwekkend. Giftige stoffen in fast fashion blijken een groot risico te vormen, niet alleen voor het milieu, maar ook voor onze gezondheid.
Het bericht is niet helemaal nieuw. Al eerder verschenen er alarmerende berichten in (internationale) media dat ultra fast fashion kleding kankerverwekkende en hormoonverstorende stoffen bevatten. Ook Arjen Lubach kaartte het probleem van giftige stoffen in SHEIN-kleding eerder aan in De Avondshow. En uit Zuid-Koreaans onderzoek bleek dat meerdere items van merken, zoals SHEIN en TEMU, schadelijke stoffen bevatten. Van de 144 onderzochte producten overschreden er velen de limieten. Zo bevatte een nagellak 3,6 keer zoveel dioxine als toegestaan, een stof die leververgiftiging kan veroorzaken. En in een paar schoenen werden ftalaten gevonden – maar liefst 229 keer de toegestane hoeveelheid. Poeh, dat wil je toch niet de hele dag dragen, toch?
Hoe giftig is ‘giftige fast fashion kleding’?
Ook Pointer Checkt onderzocht hoe schadelijk SHEIN-producten kunnen zijn. Ze lieten vijf artikelen testen door Stijn Steuperaert, toxicoloog bij Centexbel, en uit deze test bleek dat twee van de vijf kledingstukken (dat is 40%) de veilige norm fors overschreden. Het ging om een paar slippers en een regenjas. De slippers bevatten bijna 33% ftalaten (een stof die in verband wordt gebracht met hormoonverstoringen), terwijl de Europese limiet op slechts 0,1% ligt. Dat is 325 keer meer dan toegestaan. De regenjas scoorde niet veel beter, met 17% weekmakers – 170 keer boven de wettelijke grens. Daarnaast spraken ze een Nederlandse SHEIN-fan die uitslag kreeg van een panty die ze had gekocht. Pas na een hete wasbeurt verdwenen haar klachten. Of ze nu zou stoppen met ultra fast fashion shoppen? Misschien niet, want de prijzen blijven verleidelijk. Zucht.
Hoe komen die giftige stoffen in fast fashion?
Het probleem zit in de productieprocessen van goedkope kleding. Om materialen zoals polyvinylchloride (PVC) zacht en flexibel te maken, worden chemische stoffen zoals ftalaten toegevoegd. Deze weekmakers kunnen in hoge concentraties schadelijk zijn voor de gezondheid. Daarnaast bevatten textielproducten vaak kleurstoffen en coatings, die bij gebrekkige controle giftige resten kunnen achterlaten. In landen zoals China, Bangladesh en Pakistan – waar een groot deel van fast fashion wordt geproduceerd – zijn de arbeidsomstandigheden slecht en ontbreekt het vaak aan strikte regelgeving en toezicht. Hierdoor kunnen er hogere concentraties schadelijke stoffen in de kleding terechtkomen. Dat maakt goedkope fast fashion niet alleen een milieuprobleem, maar ook een risico voor de volksgezondheid.
In Europa gelden strengere regels voor kledingmaterialen
Gelukkig is de situatie in Europa anders. Hier hebben we REACH: de Registratie, Evaluatie, Autorisatie en Restrictie van Chemische stoffen. Deze wetgeving bepaalt welke stoffen in welke hoeveelheden gebruikt mogen worden in textiel om de gezondheid van consumenten te beschermen. De regels zijn streng en worden regelmatig gecontroleerd, waardoor kleding die in de EU wordt geproduceerd doorgaans veilig is. Toch wordt het grootste deel van fast fashion buiten Europa gemaakt, waar deze regels niet gelden. Hoewel sommige merken zeggen steekproeven uit te voeren, blijkt uit onderzoeken zoals dat van Pointer Checkt dat er nog veel misgaat. Kortom, het blijft lastig om zeker te weten of een product écht veilig is.
Giftige fast fashion kleding voorkomen?
Wat kun je nu het beste doen? Kies bij voorkeur voor kleding die in Europa wordt geproduceerd, omdat deze onder strengere regelgeving valt en doorgaans veiliger is. Controleer labels en vermijd producten zonder duidelijke samenstelling of met synthetische materialen zoals PVC en weekmakers. Was nieuwe kleding altijd grondig, vooral als deze buiten Europa is gemaakt, want een heet wasprogramma kan schadelijke stoffen verwijderen en een allergische reactie voorkomen. Maar het allerbeste is natuurlijk: koop minder, maar beter. Investeer in duurzamere merken die transparant zijn over hun productie. Zo bescherm je jezelf én draag je bij aan een eerlijkere mode-industrie. Een lijst met betere modemerken vind je hier. Succes!
Bekijk ook wat je het beste kunt doen met oude fast fashion kleding.
Bekijk de aflevering van Pointer Checkt terug.
Bronnen: Pointer Checkt, De Avondshow, Zuid-Koreaans onderzoek, rijksoverheid.nl, voedingscentrum.nl.
