Documentaires zijn perfecte kost om meer te leren over de grootste uitdagingen van dit moment: klimaatverandering, schaarste van grondstoffen en ongelijkheid. Behalve dat documentaires makkelijk consumeren (ik kijk vaak documentaires tijdens huishoudelijk klusjes zoals het vouwen van de was), helpt het mij ook om gemotiveerd te blijven om door te gaan met mijn zoektocht naar een groener leven. Ik deel mijn favoriete duurzame kijktips van het afgelopen jaar.
Duurzame kijktips van 2021 die mij echt hebben geraakt
Het einde van het jaar nadert en dat betekent traditiegetrouw dat ik mijn duurzame kijktips van het afgelopen jaar deel. Stuk voor stuk mooie tv-programma’s of documentaires van streamingsdiensten die mij hebben geraakt en waarvan ik zeg: deze moet je gezien hebben! Het betekent overigens niet dat al deze documentaires dit jaar zijn verschenen, ik heb ze dit jaar (pas) ontdekt. Voor het gemak begin met ik met documentaires die gratis (zonder streamingsdienst zoals Netflix) beschikbaar zijn. Ken jij deze documentaires al?
Tegenlicht – De Ontgroeiers: “Meer is niet goed, minder is goed”
Als de economie groeit, wordt alles beter. Maar klopt die aanname wel? En kan het ook anders? Deze mooie aflevering van Tegenlicht draait om changemakers die omdenken en kritische vragen stellen bij onze eeuwige economische groei. Na het zien van deze documentaire heb je een beeld van een economie en maatschappij waar het naartoe moet: “het draait niet om het vinden van de gat in de markt, maar om het vinden van het gat in de maatschappij”. Bekijk de VPRO-aflevering.
REACTION: Wat willen we nog minder?
Filmmaker Kees Brouwer reist door Nederland op zoek naar mensen die laten zien hoe je eerlijk, sociaal, transparant en met een minimale voetafdruk kunt produceren. Een belangrijke boodschap, omdat wij Nederlanders te veel consumeren. Als iedereen op de wereld zou leven als een gemiddelde Nederlander, dan hebben we bijna vier aardes per jaar nodig. Wij consumeren dus het vierdubbele van wat de aarde ons per jaar aan grondstoffen kan geven. REACTION kun je zien, maar je kunt je daarna ook (net als ik) aansluiten bij de beweging.
De Vuilnisman: Journalist Teun van de Keuken duikt in onze wereld van afval
Vóór het zien van deze docu-serie (6 afleveringen) was ik niet zo bewust van mijn afvalconsumptie. Ik dacht dat ons afvalsyseem goed geregeld was: door mijn afval goed te scheiden en niks in de natuur te gooien draag ik mijn steentje bij als goede burger. Maar het blijkt toch iets anders te zitten. Aan ons afval zit een luchtje. Bekijk De Vulnisman.

Foto credit: KRO-NCRV
Zembla – De uitgeputte bodem: Designfout in ons voedselsysteem
Onze huidige landbouwsysteem is één van de grootste oorzaken van de opwarming van de aarde en alarmerende verlies van biodiversiteit. In dit vierluik van Zembla leer je alles waarom ons landbouwsysteem ongezond is voor onze planeet en onze eigen gezondheid en welke krachten er spelen om duurzame verandering tegen te houden. Iedereen zou hiervan moeten weten zodat we massaal van biologische en biodynamische boeren gaan kopen en verandering kunnen versnellen. Bekijk de uitgeputte bodem.
Bodem in zicht – Vraag jij je weleens af hoe jouw spullen zijn gemaakt?

Zonder lithium geen elektrische auto of smartphone. Zonder staal geen auto. Bijna niemand vraagt zich af waar onze materialen vandaan komen en onder welke omstandigheden ze uit de aarde worden gehaald. In deze reeks duiken reporters in de wereld van materialen die in onze spullen zitten. Elke aflevering draait om een materiaal en ik waarschuw je: het is heavy shit. Niet alleen het klimaat, ook het milieu en de leefomstandigheden van mens en dier worden zwaar geraakt door onze koopjes. Bekijk Bodem in zicht.
Scheefgroei in de polder – Waarom de gemiddelde burger maar weinig terugziet van onze economische groei
Een mooie aanvulling op mijn eerste duurzame kijktip (De Ontgroeiers): In onze huidige economie is er ook dichtbij huis, namelijk in ons eigen Nederland, een scheefgroei gaande. Gewone burgers die weinig merken van de economische groei. Jeroen Pauw onderzoekt hoe we kunnen bouwen aan een samenleving waarin iedereen goed mee kan doen. Wat is er nodig om nu vol in te zetten op een gelijkwaardige en duurzame toekomst? Bekijk Scheefgroei in de polder.
The story of plastic: Met Emmy-Award bekroonde documentaire (tijdelijk) gratis op YouTube
Wat ik zo sterk vind aan deze documentaire: zij zijn erin geslaagd om in 90 minuten een totaalbeeld te even van wat er mis is met onze plasticindustrie, waarom recyling een leugen is, hoe we in deze ongezonde situatie zijn beland die voor veel ongelijkheid zorgt in de wereld en hoe we er weer uit kunnen komen.
Kiss the Ground: vanaf volgend jaar verplichte kost op elke middelbare school?
Volgens veel volgers zou deze duurzame kijktip verplichte kost moeten zijn op elke middelbare school. En ik ben het daarmee eens! Kiss the Ground laat niet alleen zien wat er mis is met onze huidige landbouw, ze laten ook zien hoe het wel kan (en al gebeurt in de wereld). Deze docu brengt een moeilijk onderwerp ‘regeneratieve landbouw’ op een laagdrempelige manier zodat iedereen het begrijpt. Deze docu staat op Netflix.
Breaking Bounderies leert je waarom onze biodiversiteit eng snel terugloopt en wat we NU moeten doen

In 2020 zat ik al op het puntje van mijn stoel door David Attenborough’s docu ‘A life on our planet’, ook deze docu grijpt me weer naar de keel. Samen met wetenschapper Johan Rockström onderzoekt hij welke negen factoren de ineenstorting van de biodiversiteit op aarde versnellen, hoe we tegen de grenzen aanbotsen (eng!) en hoe een crisis kan worden afgewend. Beide docu’s zijn te vinden op Netflix.
Seaspiracy zorgt voor het shock-effect: wat is er mis met onze visindustrie?
Deze Netflix-film met enorm shock-effect is het in ieder geval gelukt om bij een groot publiek aandacht te vragen voor mistanden in de visindustrie. Het jammere is dat deze docu naderhand kritiek heeft gehad omdat zaken verdraaid zouden zijn en feiten niet helemaal kloppen. Desalniettemin deel ik deze duurzame kijktip wel: Seaspiracy slaagt er wat mij betreft wel in om bewustwording te vergroten dat ons huidige systeem niet werkt, zo ook niet in de visserij.
Meer groene mediatips van thegreenlistnl?
- Meer groene kijktips? Bekijk dan ook mijn kijktips en podcaststips van 2020!
- Meer duurzame leestips? Bekijk dan mijn boekentips!
- Op zoek naar groene kinderboekentips? Bekijk dan het lijstje met kinderboekentips.