Er wordt veel reclame gemaakt voor gerecyclede kledingmaterialen. Zelfs fast fashion ketens lopen ermee te koop. Is het dan wel duurzaam? Kleding van gerecyclede stoffen, het klinkt hoopvol. Maar er is ook veel om te doen. Want hoe duurzaam is een materiaal zoals gerecycled polyester nou echt? En ruikt het niet een beetje naar greenwashing als een kledingstuk duurzaam wordt genoemd als alleen het materiaal ‘beter’ is? We hebben het voor je uitgezocht in samenwerking met de duurzame modepioniers van Sophie Stone. Zij weten álles van duurzame mode en materialen.
Gerecyclede kledingmaterialen: we zitten op de goede weg
In samenwerking met Sophie Stone
In hun duurzame kledingwinkel op de Utrechtse Steenweg krijgen de eigenaresses van Sophie Stone, Anna Sophie Slingerland en Esther Steen, regelmatig vragen van klanten over gerecyclede kledingstoffen. Anna Sophie: ‘We merken dat klanten er graag meer over willen weten, vooral over de kwaliteit en duurzaamheid van deze kledingstoffen hebben ze vragen.’ En dat is niet gek, want die materialen klinken hoopvol, maar worden ook maar al te graag ingezet in ‘duurzame’ reclamecampagnes van fast fashionmerken die niet bepaald voor kwaliteit en duurzaamheid staan. Bovendien zijn sommige stoffen relatief nieuw. Dus hoe zit het met slijtage? Genoeg redenen om samen met de dames alle opties even op een rij te zetten, inclusief alle voor- en nadelen per kledingstof.
Spoiler: tussen kledingstukken van hetzelfde materiaal zitten grote verschillen. Het maakt zoveel uit onder welke omstandigheden en hoe het kledingstuk is gemaakt. Esther: ‘Een jas van gerecycled polyester kan een prachtige duurzamere keuze zijn, maar het hoeft niet zo te zijn. Komt het uit een atelier in Portugal of een sweatshop in Bangladesh om even twee uitersten te noemen. Om een kledingstuk van gerecyclede materialen echt goed op waarde te schatten, moet je naar meer dingen kijken zoals dus ook het productieland en het modemerk dat erachter zit. Maar desondanks kun je zeker wel wat over de materialen zeggen.’
Bij duurzame kledingwinkel Sophie Stone nemen we alle gerecyclede kledingmaterialen door. De gele kabeltrui is een mix van gerecycled katoen en biologisch katoen.
Dit is je gids voor gerecyclede kledingmaterialen
We gingen er even voor zitten en hebben de veelvoorkomende gerecyclede kledingmaterialen voor je op een rij gezet. In dit artikel gaan we ze stap voor stap met je doornemen. Dit zijn ze:
- Gerecycled katoen
- Gerecycled polyester
- Gerecyclede polyamide
- Gerecyclede wol
- Gerecycled kasjmier
Gerecycled katoen
Katoen wordt gemaakt van zaadpluizen van de katoenplant en dat is een intensief traject. Het telen van katoen vraagt veel van de planeet (onvoorstelbaar veel liters water en veel bestrijdingsmiddelen bijvoorbeeld) en hierdoor is de productie van deze stof erg milieuvervuilend. Het mooie van katoen is wel dat je het goed kunt recyclen en dat deze gerecyclede katoenenstof hetzelfde draagcomfort heeft. Gerecycled katoen heb je in twee vormen: katoen dat wordt gemaakt van oude kleding van consumenten (post-consumer) en katoen van snijafval dat is ontstaan bij de fabricage (pre-consumer).
Esther: ‘Vooral de eerste vorm is een mooi alternatief, omdat het grootste afvalprobleem zich aan het einde van de levenscyclus van een kledingstuk voordoet: we kopen te veel kleding en gooien te veel weg. Wereldwijd wordt er elk jaar 92 miljoen ton textielafval geproduceerd. Dat is astronomisch veel. Hoewel de kern van het probleem onze overconsumptie is dat aangepakt zal moeten worden, is het natuurlijk wel een mooie stap dat we al dat goede katoen niet verbranden, maar hergebruiken. Helemaal als je weet hoe veel katoenplantages van de aarde vragen.’
Steeds meer modemerken zien de voordelen van gerecycled katoen en dat is mooi. We vragen de dames om wat tips. Anna Sophie: ‘Mooie voorbeelden van gerecycled katoen vind ik de spijkerbroeken van MUD jeans en ARMEDANGELS en de tops van New Optimist.
Gerecycled katoen is dus een mooie stof, maar er zijn ook nog wel wat nadelen. Anna Sophie: ‘Gerecyclede katoenen vezels zijn grover dan nieuwe katoenen vezels. De vezels steken als het ware uit. Stoffen van gerecycled katoen zijn daardoor ruwer en slijten sneller. De industrie werkt wel aan nieuwe technieken om gerecycled katoen sterker te maken, maar zover zijn ze nog niet.’ Nu weet je ook waarom je kledingstuk van gerecycled katoen vaak een mix is van gerecycled katoen én biologisch katoen, dat geeft het een fijnere structuur.
Gerecycled polyester
Het tweede materiaal dat we op het hakblok leggen: polyester. Polyester is een synthetische stof die wordt gemaakt van aardolie. En daar zit ook meteen het grote probleem: van het gebruik van aardolie willen we af. Het draagt bij aan de opwarming van de aarde. Daarnaast kunnen pluizige polyester stoffen – denk aan een sjaal of een wintertrui – microplastics loslaten tijdens het dragen en wassen. En zo zijn polyester stoffen dus ook een milieuprobleem. Maar polyester stoffen hebben óók een aantal voordelen en unieke eigenschappen die we niet moeten uitvlakken: het is oersterk, elastisch, waterdicht, droogt snel en kreukt bijna niet. Het is een fantastisch materiaal voor badpakken, sportkleding, regenkleding en rugtassen. We kunnen echt niet zonder nog.
Gelukkig bestaat er nu zoiets als gerecycled polyester dat wordt gemaakt van oud plastic, bijvoorbeeld PET-flessen. Dit noem je rPET. Het goede nieuws is dat er geen aardolie aan te pas komt om deze kledingstoffen te maken en dat het de afvalberg verkleint (want minder plastic). Maar nadelen zijn er ook: met gerecycled polyester los je het microplasticprobleem van die zachte acryl trui op en je kunt je afvragen of het wel slim is om van PET-flessen kledingstoffen te maken. Moet die fles niet gewoon een fles blijven?
Esther: ‘Voor alledaagse kleding en vooral voor kledingstukken die kunnen pluizen, adviseren wij geen gerecycled polyester. Ga dan liever voor een natuurlijke stof, al dan niet gerecycled. Maar voor een goede regenjas, winterjas, badpak, rugzak of sportlegging adviseren wij absoluut gerecycled polyester. Er is geen vergelijkbaar materiaal met dezelfde eigenschappen en dan is gerecycled een beter alternatief dan nieuw geproduceerd van aardolie. Ook het microplasticprobleem lijkt mee te vallen, want dit soort ‘gladde’ kledingitems pluizen nauwelijks. Kledingmerken die gerecycled polyester goed inzetten zijn Rainkiss (regenponcho’s), Aava (swimwear) en Ecoalf (sneakers, tassen en jassen).’
Een aantal gerecyclede kledingmaterialen op een rij! Links: regenponco’s van gerecycled polyester van Rainkiss. Midden: vegan schoenen van gerecycled polyester van Ecoalf. Rechts: MUD jeans van o.a. gerecycled katoen.
Gerecyclede polyamide
Over polyester en polyamide bestaat nogal eens verwarring. Want is dat niet gewoon hetzelfde? Anna Sophie: ‘Het klopt dat het allebei een synthetisch materiaal is van aardolie – met hetzelfde potentiële microplasticprobleem en dezelfde voordelen (oersterk en elastisch), maar het is niet helemaal hetzelfde. Anna Sophie: ‘Polyester en polyamide lijken op elkaar, omdat ze allebei van aardolie worden gemaakt. Maar er zijn ook veel verschillen hoor! Polyester is sterker, kreukbestendiger en behoudt zijn vorm beter. Polyamide is elastischer, kan beter vocht opnemen en beter ademen. Een panty is een typisch product van polyamide of wat dacht je van het ondergoed dat je nu waarschijnlijk draagt.’
Hoe zit dat dan bij de gerecyclede varianten van deze stof? ‘Ook die zijn echt verschillend. Gerecycled polyester wordt, zoals je inmiddels weet, gemaakt door bestaand plastic zoals oude plastic flessen te smelten en opnieuw te spinnen, terwijl gerecyclede polyamide meestal wordt gemaakt van textielafval, bijvoorbeeld het snijafval van andere polyamide kleding of industriële visnetten.’
Over gerecyclede polyamide zijn zowel Esther als Anna Sophie erg enthousiast: ‘Je kunt er prachtige mesh en kanten stoffen van maken die minder milieubelastend zijn. Bij de productie van nieuwe polyamide en polyester is veel water nodig voor het afkoelen van de vezels, wat een bron van milieuverontreiniging en vervuiling kan zijn. Daarnaast is de productie van nylon een zeer energieverslindend proces, dat bijdraagt aan de aantasting van het milieu en de opwarming van de aarde. Bij gerecyclede nylon hoeft er geen nieuw materiaal gemaakt te worden en is er dus minder water- en energieverspilling en minder CO2-uitstoot.’ En over die microplastics hoef je je ook niet al te grote zorgen te maken. Wederom omdat polyamide altijd een gladde stof is, maar voor de zekerheid kun je een GuppyFriend waszakje gebruiken voor deze kleding. Mooie merken om te checken aldus Sophie Stone: Lingerie van Underproduction, Swedish Stockings voor panty’s en ons nieuwe merk Lilja the Label voor zwemkleding.
Gerecyclede wol
Wol is fantastisch product. Helemaal als je in het koude Nederland woont, is het een fijn materiaal om te dragen. Het is het enige materiaal dat je echt warm houdt op een koude dag. Maar wat veel mensen niet weten, is dat de productie van wol vaak niet duurzaam en ook niet diervriendelijk is. Schapen houden, is net als het houden van runderen, ontzettend belastend voor de planeet en draagt bij aan de opwarming van de aarde. Schapen eten veel. En bij het verteren van hun voedsel komen gassen vrij in hun darmen. En die moeten er ook weer uit. En dus laten ze veel boeren en scheten waardoor ook schapen, net als koeien, enorme hoeveelheden methaan produceren. Methaan is een superkrachtig broeikasgas, wel 28 keer sterker dan CO2. En dat is nog niet alles. Schapenteelt schaadt ook het milieu, zo maakt de wolindustrie veel gebruik van chemicaliën en is het ook niet vrij van dierenleed. Weleens van mulesing gehoord? Zoek dat maar eens op. Of niet, want het is echt heel zielig voor die schapen. Beter wol bestaat wel, maar nóg beter is het als je van oude wol, nieuwe wol kunt maken. En dat kan dus!
Gerecyclede wol kun je net als katoen op twee manieren maken: van afval tijdens de productie (pre-consumer) of via inzameling van wollen truien die niet meer worden gedragen (post-consumer). Bij de eerste variant worden de losse draadjes die tijdens de productie uit de machines vallen opgevangen en gebruikt om nieuw garen van te spannen in plaats van weggegooid. Als wol gerecycled wordt via inzameling van kledingstukken, dan worden de kledingitems op kleur gescheiden, machinaal verkleind tot vezels waar dan weer nieuwe garen van worden gesponnen. Anna Sophie: ‘interessant feitje over de productie van gerecyclede wol: er wordt bij de productie 99% minder water verbruikt, 76% minder energie en 92% minder CO2 uitgestoten. Dus het is echt goede duurzame stap om voor kledingstukken van gerecycled wol te gaan. Overigens zal het kledingstuk ook altijd een beetje bio-wol bevatten. Dit wordt toegevoegd om de vezel mooi sterk te maken. Toffe modemerken die gebruikmaken van gerecycled wol zijn ARMEDANGELS, Rifo en Dedicated.’
Gerecycled kasjmier
Kasjmier is wol van de kasjmier geit. Kasjmier is de allerzachtste wolsoort die er is, kriebelt absoluut niet en houdt je heerlijk warm terwijl het ook ademend is. De gerecyclede variant is helemaal geweldig omdat het even zacht, luchtig en chic is maar minder milieubelastend is. Een nadeel kunnen de dames bijna niet noemen. Oké, misschien toch één: ‘voorzichtig wassen, net als bij gewone wol.’ Over dit materiaal kunnen we wat korter zijn: bij de productie van kasjmier wol spelen dezelfde problemen als bij gewone wol. En ook voor het maken van de gerecyclede variant heb je dezelfde twee opties: je kunt het maken van restafval dat is ontstaan tijdens de productie van andere kleding stukken (pre-consumer) versus via inzameling van oude wollen kledingstukken (post-consumer). Een mooi voorbeeld van een bedrijf dat met gerecycled kasjmier werkt, is Rifo. Ook hier een feitje over: ‘er wordt 66% minder water verbruikt, 67% minder energie en 85% minder CO2 uitgestoten bij het maken van een item van gerecycled kasjmier wol versus nieuwe wol.’
Sophie Stone, een duurzame modewinkel voor iedereen
Sophie Stone is een duurzame en eerlijke webshop en modewinkel op een prachtige locatie in het hartje van Utrecht (Steenweg 11). Hun missie is dat iedereen zorgeloos kleding kan shoppen, dat je niet hoeft na te denken onder welke omstandigheden en hoe de kleding is gemaakt. Met een ruime collectie van voornamelijk Europese modemerken proberen ze duurzame mode toegankelijk te maken voor iedereen, wat je stijl ook is. Kom je een keer buurten? Dat zouden Anna Sophie en Esther erg leuk vinden!
Meer weten of online shoppen? Check sophiestone.nl (met de code GREENLIST10 krijg je 10% korting op je eerste bestelling, ook in de winkel te gebruiken als je het bij de kassa meldt).
Meer duurzame tips van thegreenlist.nl
- Al eerder interviewden we Esther van Sophie Stone over duurzame mode. Lees hier het interview!
- Meer weten over duurzame kledingmaterialen? We zijn hier ook ingedoken!
- Bij Sophie Stone kun je ook shoppen een Sustainable Fashion Gift Card. Leer alles over deze mooie én nuttige cadeaukaart!
Bronnen: recovo.co, rifo-lab.com.
