‘Deze fles is van 100% gerecycled plastic.’ Je hebt dit vast weleens op een verpakking zien staan van een shampoo fles of ander beautyproduct. Maar hoe gaat dat recyclingproces precies in z’n werk? Ik kreeg een rondleiding bij Morssinkhof – Rymoplast, één van de grootste plastic recyclingfabrieken van Europa waar ze alles weten van hoogwaardig ‘closed loop’ recycling. Circular valley blijkt gewoon in ons hoge noorden te zitten, in Heerenveen om precies te zijn!
Hoe wordt mijn shampoo fles van gerecycled plastic gemaakt?
In samenwerking met Unilever / Andrélon
Als je weleens shampoo van Andrélon koopt, dan kan het je zijn opgevallen dat de beroemde paarse fles tegenwoordig er een beetje anders uitziet. Het ontwerp en de vorm zijn vernieuwd. Maar wat ik veel interessanter vind: de paarse flessen zijn tegenwoordig gemaakt van 100% gerecycled plastic (oké, met uitzondering van de dop). En omdat er alleen al in Nederland per jaar meer dan 28 miljoen flessen van Andrélon worden verkocht, levert dat een grote afvalbesparing op. Unilever, de fabrikant van Andrélon, heeft uitgerekend dat het overstappen naar gerecycled plastic een afvalbesparing oplevert van 600 duizend kilo plastic per jaar. Dat zijn inderdaad een heleboel paarse shampooflesjes. Een wereld zonder afval en verspilling zou het doel moeten zijn. Wat nou als meer grote merken zouden overstappen op gerecycled plastic? Zij samen zouden enorme positieve (!) impact kunnen maken om minder afval te produceren!
Prima keuze: gerecycled plastic dat goed recyclebaar is
Al eerder leerde ik van een verpakkingsexpert van Milieu Centraal dat er veel misleiding is in de wereld van plastic en dat gerecycled plastic dat goed recyclebaar is op dit moment één van de duurzaamste verpakkingsmaterialen is. Meer hierover kun je lezen in dit artikel: de waarheid over plastic verpakkingen. Voor een verdere verdieping op dit onderwerp reisde ik op uitnodiging van Unilever af naar Friesland en daar bezocht ik één van de grootste en meest vooruitstrevende plastic recyclingfabrieken van Europa. Hier kreeg ik een rondleiding en mocht ik in gesprek met twee verpakkingsexperts van zowel Morssinkhof – Rymoplast als Unilever. Na dit bezoekje begrijp ik nog beter hoe recycling werkt, wat het verschil is tussen down cycling en closed loop recycling en hoe we een circulaire economie nog meer zouden kunnen versnellen. Ik leg het je graag uit!
Plastic dat niet bijdraagt aan de plastic afvalberg
Ik weet dat veel mensen kritisch zijn op grote bedrijven als het om duurzaamheid gaat. Tegelijkertijd hebben zij wel de positie om een systeemverandering in gang te zetten. Lars van Zutphen van het Friese recyclingbedrijf legt het uit: ‘Voor een goede en hoogwaardig recycling heb je twee dingen nodig: een goede infrastructuur voor inzameling en sortering (dat hebben we in Nederland) en genoeg grote bedrijven, zoals Unilever en IKEA, die gerecycled plastic willen afnemen én de producten zo ontwerpen zodat ze geschikt zijn voor recycling. Alleen zo kan de cirkel rondgemaakt worden.’
Hoe werkt plastic recycling?
Het is best bijzonder als je erover nadenkt: een groot deel van ons plastic huisvuil wordt bij verwerkingsbedrijven gesorteerd op materiaal en kleur, gewassen, vermalen en uiteindelijk versmolten tot nieuwe schone plastic korrels die weer als grondstof dienen voor een nieuwe verpakking. Dit is – weliswaar in versimpelde bewoording – het proces van plastic recyclen. Fabrikanten, zoals Andrélon, kunnen deze korrels kopen en daar hun verpakkingen van maken. Dit is een stuk duurzamer en de consument merkt er niets van. Gerecycled plastic is nagenoeg identiek aan virgin plastic. En voor de herkenbaarheid hoeven merken het ook niet te laten, want het kan geverfd worden in tal van kleuren. Waarom doen niet meer fabrikanten dit?
Het is zo’n een logische duurzame stap om plastic huisvuil, plastic dat er al is, te hergebruiken in plaats van olie uit de grond te boren voor nieuw plastic. Bij Unilever zijn ze hier nu van doordrongen en daarom gaan steeds meer merken over op gerecycled plastic verpakkingen. Zo zijn de de producten van Dove en Axe ook gemaakt van 100% gerecycled plastic (m.u.v. dop).
Rondleiding door recyclingfabriek
Rondleiding bij Morssinkhof – Rymoplast.
Downcycling versus closed loop recycling
Je hebt recyclen en je hebt recyclen, dat is me na deze rondleiding wel duidelijk geworden. Zo wordt er helaas ook nog veel plastic niet optimaal gerecycled, dit noem je downcycling. Bepaalde stromen uit het huisvuil worden dan hooguit gerecycled tot een verkeerspaaltje of een plastic buis voor onder de grond. En als die buis kapot is, dan is het vaak al zo’n laagwaardige kwaliteit dat opnieuw recyclen er niet in zit. Dat moet het de verbrandingsoven in. Dit noem je dus down cycling en is misschien wel een beetje, maar zeker niet helemaal, circulair. Veel interessanter en toekomstbestendiger is de techniek waar Morssinkhof – Rymoplast zich mee bezighoudt. Hun missie is om plastic zo schoon, zuiver en hoogwaardig mogelijk te recyclen waardoor het plastic dezelfde toepassing kan houden. Een plastic shampoofles zou in theorie een nieuwe shampoofles kunnen worden, een boodschappenkrat blijft een krat en een PET-fles blijft een PET-fles.
Plastic recycling klinkt ook best impactvol?
‘Het klopt dat het proces van plastic recycling behoorlijk impactvol is, er is immers veel energie en (warm) water voor nodig. Ondanks dit zware proces is uitgerekend dat plastic recycling nog steeds 72% minder CO2 uitstoot dan nieuw plastic produceren. Wij wekken voor een deel onze eigen energie op met zonnepanelen, de rest kopen we zo groen mogelijk in.’
Lars van Zutphen van Morssinkhof – Rymoplast
Hoe werkt closed loop recycling
Om die hoogwaardige recycling zoals bij Morssinkhof-Rymoplast te kunnen doen, zijn grote machines dag en nacht aan het werk. Hoe gaat closed loop recycling in z’n werk:
- Huishoudens scheiden plastic afval of gemeentes doen aan nascheiding. Nascheiding heeft steeds meer de voorkeur omdat het efficiënter en duurzamer blijkt, zo hoeven er niet steeds vrachtwagens het afval gescheiden op te halen.
- In het sorteercentrum wordt het plastic afval gesorteerd op type plastic en op kleur. Dit gebeurt met camera’s en soms ook aan de lopende band door mensen. Het streven is 99% puurheid. Het huishoudafval bestaat uit verschillende typen plastics, waarvan het overgrote deel bestaat uit vier polymeertypen:
- PET: wel bekend van de petfles en vleesschaaltjes,
- Polypropylene (PP): hard plastic waar bijvoorbeeld veel doppen, yoghurt emmertjes en saladebakjes van zijn gemaakt,
- High-density polyethylene (HDPE): zachter plastic waar bijvoorbeeld shampooflessen van zijn gemaakt,
- Low-density polyethylene (LDPE): folie.
- Bij Morssinkhof – Rymoplast vestiging in Heerenveen recyclet men de PP en HDPE verpakkingen, waar beide stromen apart gesorteerd worden in vier kleurgroepen (wit, blauw, groen en naturel).
Gerecyclede plastic snippers op kleur, gerecyclede plastic korrels en de eindproducten die geproduceerd kunnen worden van gererecycled plastic in diverse kleuren.
- Het plastic wordt na sorteren op kleur vermalen tot snippers en die worden vervolgens gewassen in koud water.
- De gesorteerde snippers worden warm gewassen om alle vuil-, inkt- en lijmresten eraf te halen. Hoe schoner, hoe hoogwaardiger het gerecycled kan worden (en opnieuw gerecycled kan worden).
- Deze snippers worden nogmaals gesorteerd om het nog zuiverder te krijgen, want een machine is niet perfect en soms gebeurt het dat vuil, zand of toch stukjes andere plastic er nog inzitten. Deze sortering gebeurt ook met een camera, maar ook met water (wat zinkt, hoort er niet in, want plastic blijft drijven).
- De schone en gesorteerde snippers worden gesmolten tot plastic korrels.
- De korrels worden verkocht aan merken die het gebruiken voor hun verpakkingsmaterialen.
Is een wereld waar 100% plastic recycling is haalbaar?
‘De huidige wet- en regelgeving voor voedselverpakkingen staat haaks op de ambities van Europa, desondanks is er nog veel terrein te winnen in non-food toepassingen voor de inzet van recycled plastic. Voor voedingsmiddelen ligt het anders: het is wettelijk niet verboden om gerecycled plastic in te zetten voor voedingsmiddelen, maar er is wel strenge wetgeving. Wil je het voor voedingsmiddelen inzetten, dan moet minstens 99% van het gesorteerde verpakkingsafval uit een voedselverpakking bestaan. Bij PET weten we dit door het statiegeldsysteem, maar voor de HDPE en PP die wij recyclen in Heerenveen hebben we geen apar inzamelsysteem dat kan garanderen dat 99% van het afval van voedselverpakkingen afkomstig is.’
Lars van Zutphen van Morssinkhof – Rymoplast
Gerecycled plastic op een shampoofles: nu weet je wat het betekent!
Nu weet je wat het verhaal achter die sticker met ‘100% gerecycled plastic’ betekent als je de volgende keer boodschappen gaat doen. Als er op een product daarnaast ook nog vermeld staat dat het goed recyclebaar is, dan weet je dat de producent in ieder geval voor de verpakking een aardig duurzame keuze heeft gemaakt.
Om je een beetje op weg te helpen bij het kiezen van een duurzamere verpakking, heeft Milieu Centraal een aantal verpakkingstips:
- Probeer eenmalig glas en verpakkingen bestaande uit meerdere materialen (zoals bijvoorbeeld chipszakken) te vermijden. Productie en recycling van eenmalig glas kost veel energie.
- Verpakkingen bestaande uit meerdere materialen kunnen niet altijd in de kringloop behouden worden en worden veelal gebruikt in laagwaardigere toepassingen, met verlies aan kwaliteit. Daarentegen zijn statiegeldglas en gerecycled plastic dat goed recyclebaar is dan weer wel duurzame keuzes.
- Gecertificeerd papier met keurmerk kan ook een goede keuze zijn, als je het schoon en droog bewaart en gescheiden inzamelt zodat het goed recyclebaar is. Papier is wel weer wat zwaarder dan plastic in transport.
- Verder kun je natuurlijk ook verpakkingsvrije producten kopen of je eigen stoffen tasjes of herbruikbare glazen potten meenemen als je boodschappen gaat doen.
Bekijk meer over Morssinkhof – Rymoplast.
Meer duurzame tips van thegreenlist.nl
- Bekijk ook: op plasticdieet: 10 tips om je plasticgebruik te verminderen.
- Bekijk ook: palmolie, het is niet zo zwart-wit als je denkt.
- Bekijk ook: de beste bewaartips van beauty- en verzorgingsproducten.
- Bekijk ook: waarom de claim ‘natuurlijke verzorging’ niet altijd wat zegt.
Photo credits: thegreenlist.nl.
