Wist je dat aardbeien van alle verse groenten en fruit de meeste pesticiden bevatten? De Nederlandse aardbei bevat zelfs tot zes keer zoveel pesticiden als ander fruit! Naast dat het lekker én leuk is, een hele goede reden om zelf aan de slag te gaan met het kweken van deze vruchten. Koop je zelf zaadjes? Dan is het hele proces heel leuk en leerzaam om samen met je kind te volgen. Heb je net als tuinexpert Amanda groene vingers of kun je wel wat tips gebruiken? Wij bieden eerste hulp bij aardbeien kweken!
Aardbeifeitjes
In Nederland horen aardbeien tot het eerste voorjaarsfruit, hun aanwezigheid is na een op fruitgebied toch wat karige winter, de voorbode van de zomer! Vrijwel iedereen is dol op deze zogenaamde zomerkoninkjes. De aardbei…
- is een vaste plant die je jaren kunt laten staan;
- behoort tot de rozenfamilie;
- heeft een hoog vitamine C gehalte;
- is een schijnvrucht: de kleine pitjes zijn eigenlijk de vruchten en de rode aardbei is de drager ervan;
- bevat wel 200 zaadjes per aardbei;
- is het lekkerst op kamertemperatuur, dan smaken ze nog zoeter.
Zonder bij geen aardbei
Uit onderzoek blijkt dat er steeds meer pesticiden op aardbeien worden gevonden. In je eigen tuin of eigen balkon heb je dat gelukkig zelf in de hand. Aardbeien telen doen wij zonder vergif, want daarmee maak je allerlei nuttige insecten dood. Zoals mijn dochter tijdens haar spreekbeurt over bijen zei: ‘zonder bij, geen aardbei’. We hebben ze nodig voor de bestuiving, anders komen er geen aardbeien aan de plant.
Voordat je aardbeien gaat kweken
Voordat je begint met zelf aardbeien kweken, is het handig om te weten voor welk soort aardbei je kiest. Er zijn doordragende aardbeienrassen; die geven ongeveer vijf jaar lang het hele seizoen (juni-oktober) door vruchten. En je hebt enkeldragende aardbeien, die geven ongeveer drie tot vier weken aardbeien. Deze vruchten zijn vaak wel groter dan bij de doordragende aardbeienplant. Vraag jezelf dus van te voren af hoeveel tijd hebt om voor je aardbeienplanten te zorgen en bepaal dan welk soort aardbeienplant daar het beste bij je past. Dan kun je op zoek naar een ras, er zijn honderden soorten. Kies in ieder geval voor biologisch.
Zaaien, planten of stekken?
Wist je dat je aardbeien ook zelf kunt zaaien? Het kost wat meer liefde en aandacht, maar dan heb je ook wat. Koop je zaden biologisch en volg de instructies op het zakje. Je zaait de aardbeien binnenshuis voor en begint er in februari mee. Het eerste jaar oogst je de aardbeien pas in de herfst. Het tweede jaar vanaf de zomer. Het voordeel is dat er veel speciale soorten alleen als zaad te koop zijn. En het is erg leuk om dit proces met je kinderen te volgen.
Heb je geen tijd om zelf te zaaien? Dan kun je uiteraard ook biologische aardbeienplantjes kopen. Het voordeel is dat je ze direct in de tuin kunt zetten. Het beste moment hiervoor is tussen augustus en mei, het nadeel is dat ze niet het hele jaar te koop zijn. Zet je gekochte aardbeienplantjes vijfendertig centimeter uit elkaar in een pot, (moestuin)bak of in de (moes)tuin.
Heb je zelf al aardbeienplantjes of ken je iemand die er heeft? Nieuwe aardbeienplantjes kun je supermakkelijk zelf stekken van de uitlopers aan de plant. Zodra de uitloper de grond raakt, maakt deze nieuwe wortels. Snij je de uitloper vervolgens los van de moederplant, dan heb je een nieuw aardbeienplantje. Stekken kun je het beste doen tussen augustus en november en is ook voor beginners prima te doen! Stekken is ook een goede manier om je aardbeien te verjongen. Na drie tot vier jaar geven de planten minder vruchten en kun je op deze manier nieuwe jonge plantjes verkrijgen. Dus eigenlijk geldt: als je eenmaal aardbeienplanten hebt, hoef je nooit meer nieuwe te kopen. Dat is pas duurzaam! Tip: Verwijder van deze nieuwe plantjes de eerste twee bloemtrossen, zodat de plant zich beter kan ontwikkelen.
Verzorging tijdens het aardbeien kweken
Een aardbeienplant is winterhard, maar niet wintergroen. De blaadjes worden dor. Je begint in maart of april (niet eerder want de dorre blaadjes beschermen de plant in de winter) met het netjes maken van de planten. Verwijder alle dode en dorre blaadjes en het onkruid rondom de plant. Vervolgens voorzie je de bodem van compost. Het heeft mijn voorkeur om de bodem vervolgens te bedekken met stro of houtsnippers. Dit heeft als voordeel dat het de bodem koel en vochtig houdt, precies wat een aardbei nodig heeft. Het houdt onkruid tegen en het zorgt dat de aardbeien redelijk schoon blijven en minder snel rotten.
Zonnige standplaats
Aardbeien hebben veel zon nodig en houden dus van een zonnige standplaats. Wanneer je ze elk jaar op dezelfde plek laat staan, heb je een grotere kans op schimmels en ziektes. Het beste is dus om ze elk jaar ergens anders neer te zetten. Dat wordt ook wel vruchtwisseling genoemd.
Veel water
Een aardbei heeft veel water nodig, ze bestaat zelf immers uit 90% vocht. Misschien heb je de mogelijkheid om een regenton aan te sluiten en regenwater te gebruiken? Dat vinden aardbeien het allerlekkerst!
Vogels lusten ook graag aardbeien
Niet alleen wij mensen zijn dol op die mooie zoete rode aardbeien, ook vogels lusten ze graag. Wil je ze delen of liever niet? Met een rondom goed afgesloten net met een opvallende kleur bescherm je je aardbeien. Als je een net spant, zorg dan wel dat je dit goed doet en er geen dieren in verstrikt kunnen raken.
Afhankelijk van het ras, krijgen sommige aardbeienplanten uitlopers tijdens de groei van de aardbeien. Je wil niet dat de energie naar de uitlopers gaan, maar juist naar de aardbeien. Knip de uitlopers dus weg. Na de oogst komen er ook uitlopers en die kun je gebruiken om te stekken.
Tips voor het gebruik van je aardbeien(plantjes)
- Heb je veel aardbeien? Dan kun je ze ook invriezen en op een later moment verwerken tot bijvoorbeeld aardbeienjam of maak er compote van met rabarber – rabarber en aardbei zijn een ideale smaakcombinatie!
- Beschadigde of rotte aardbeien hoef je niet weg te gooien. Leg ze op een schaaltje bij elkaar. Vogels, insecten en vooral vlinders zijn er dol op.
- Wist je dat je niet alleen de vruchten van je aardbeiplant kunt eten, maar dat je ook thee kunt maken van de groene bladeren? Maak het net zoals je muntthee. De thee helpt bovendien bij diarree en andere maag- en darmstoornissen.
Van aardbeien kweken naar oogsten
Aardbeien zijn het allerlekkerste direct na het oogsten! Doe dat dan ook elke dag of hoogstens om de dag, want ook aan de plant worden aardbeien snel rot. Bovendien komen er elke dag nieuwe aardbeien bij en groeien deze beter als alle energie naar de nieuwe vruchten kan. Na het oogsten zijn aardbeien slechts twee tot drie dagen te bewaren, dus laat ze niet per ongeluk te lang liggen.
Meer groene tips van thegreenlist.nl
- Heb je nog potgrond nodig voor het kweken van aardbeien? Lees hier waarom het aan te raden is om turfvrije potgrond te kopen.
- Heb jij je moestuinplanning al rond? In dit artikel lees je de beste tips voor het maken van een moestuinplanning.
- Het is aan te raden om niet alleen je aardbeienplanten maar ook de andere planten in je tuin gifvrij te kopen. Hier lees je waarom.
Photo credits: hoofdbeeld: Lukas (Pexels), grijs schaaltje met aardbeien: Radosław Krupa (Pexels), aardbei aan plant: Lukas (Pexels), overige foto’s: Amanda Sniekers.
