Brood is vegan toch? Zou je denken… Het wordt gemaakt van bloem, water, gist en zout. Met die basis kun je zelf thuis prima een brood bakken. Dus dan doet de bakker dat vast ook, toch? Hmmm, het blijkt toch anders te zitten. Als je brood bij de bakker of in de supermarkt koopt, zitten er vaak ook andere ingrediënten in waardoor je ogenschijnlijk vegan brood helemaal niet zo vegan is. En dat vonden wij best wel een eyeopener. En dus duiken we in de wereld van brood! Is jouw bammetje wel vegan en hoe erg vind je dat?
(Te) gekke broodcultuur
Een bruine boterham als ontbijt, in de lunchtrommel en als we op reis zijn dan missen we brood het meest! Veel Nederlanders zijn gek op brood. Brood.net rekende uit dat een gemiddelde Nederlander 49 kilogram brood per jaar eet, wat neerkomt op gemiddeld zo’n vier sneetjes brood per dag. We zijn dus enorme broodliefhebbers, maar wat zit er eigenlijk in ons brood naast bloem, water, gist en zout? Best wel onlogische – gekke? – ingrediënten kwamen we achter – komen we zo op – en ook zijn niet alle broden vegan. Zo bevatten zachte broodjes, krentenbollen en zoete baksels zoals croissants vaak melk en (room)boter. Dat is geen geheim, dit staat in de supermarkt vaak gewoon dikgedrukt op de ingrediëntenlijst om deze allergenen te benadrukken.
Verschillende soorten brood en hun ingrediënten
Brood is er in vele soorten en maten. Zuurdesembrood, roggebrood, witbrood, volkorenbrood en meergranenbrood zijn enkele populaire varianten. Hoewel de basis ingrediënten vaak hetzelfde zijn, kunnen de toevoegingen variëren. Zo bevat witbrood soms melkpoeder om de textuur zachter te maken, en worden er in zoete broodjes vaak eieren en boter gebruikt voor een rijkere smaak. Zuurdesembrood – het zelfmaakrecept vind je hier – is meestal vegan, omdat het alleen water, bloem, en natuurlijke gistculturen bevat. Het is altijd goed om te controleren, aangezien sommige bakkers andere ingrediënten kunnen toevoegen voor smaak of textuur.
Niet al het brood is vegan, zeker croissants niet. Vraag het na bij je supermarkt of bakker.
Broodverbeteraar gemaakt van haren?
Het gerucht gaat ook dat er haren van dieren en mensen in brood zouden zitten. Wat? Gatver! In 2014 heeft het tv-programma Keuringsdienst van waarde hier een aflevering over gemaakt en sindsdien steekt dit gerucht zo nu en dan de kop op. Maar is het waar? We vinden het echt een heel vies idee. In veel (supermarkt) brood wordt broodverbeteraar L-cysteïne of het e-nummer E920 toegevoegd. Deze stof wordt toegevoegd om het brooddeeg minder plakkerig te maken en een betere structuur te geven. Dit eiwit kan gewonnen worden uit de haren van verschillende dieren, zoals van varkens en veren van vogels. Gelukkig werken Nederlandse (supermarkt)bakkerijen met L-cysteïne van plantaardige oorsprong, zo blijkt uit navraag van Vegan Challenge. Geen haren dus. Pfiew. Of je verse, warme bakker ook haarvrij is, zul je even moeten navragen. Dikke kans van wel.
E-nummers in vegan brood
E-nummers komen in voedsel en dus ook in brood veelvuldig voor. En dat hoeft niet per se slecht te zijn. Een e-nummer is een toevoeging aan voedsel zoals kleurstoffen, antioxidanten, emulgatoren, stabilisatoren en verdikkingsmiddelen. E-nummers (de E staat voor Europa) zijn streng gereguleerd en daarom volgens wetenschappelijke normen veilig voor consumptie. Wil je er zeker van zijn dat je broodje vegan is, dan zul je de e-nummers op de ingrediëntenlijst van je supermarktbrood moeten ontcijferen. Let goed op: een e-nummer kan zowel een natuurlijke als een kunstmatige stof zijn. En natuurlijke e-nummers kunnen zowel een plantaardige als een dierlijke oorsprong hebben. Naast de hierboven genoemde E920 zijn er meer e-nummers die in brood kunnen voorkomen en die (mogelijk) van dieren afkomstig zijn zoals E322, D422, E471, E472 en E481. Wil je het exact weten voor jouw brood? Check het dan bij de Nederlandse Vereniging voor Veganisme. Of neem contact op met je supermarkt of bakker.
‘Vegan brood’ bleek niet vegan
In 2022 ontdekte de Nederlandse Vereniging voor Veganisme dat sommige broodproducten uit de supermarkt wel een vegan kenmerkje hadden, maar niet vegan bleken te zijn. Een foutje dus. Als je veganist bent, dan is het dus slim om altijd zelf de ingrediënten even te dubbelchecken of speur naar de ‘echte’ goede keurmerken zoals het geel-groene logo van Vegan-label. Dan weet je zeker dat het volledig vrij is van dierlijke ingrediënten. De Vegetariërsbond beheert en controleert het V-Label keurmerk in Nederland.
Op zoek naar vegan brood
Wil je liever geen brood met dierlijke ingrediënten, dan zul je die heerlijke croissant en afbakbroodjes moeten laten staan en moeten kiezen voor volkoren brood. Voor de meeste (hele) supermarktbroden – zeker de volkoren – geldt dat ze volledig plantaardig zijn. Mooi, want dat is ook nog eens de meest voedzame keuze. Bij afbakbroodjes, bolletjes en bakkersbrood heb je die zekerheid niet. Je zult dan zelf de ingrediëntenlijst moeten checken. Warme bakkers hebben niet de verplichting om ingrediënten op het brood te vermelden. Vraag het dus na als je de volgende keer met je nummertje in de rij staat voor de toonbank.
Een bijkomend voordeel bij vegan brood; het is vaak ook een gezondere keuze. Het is doorgaans lager in verzadigde vetten en cholesterol, omdat het geen boter of melk bevat. Bovendien zijn veel vegan broden gemaakt met volle granen, die meer vezels, vitamines en mineralen bevatten dan geraffineerde granen. Dit kan bijdragen aan een betere spijsvertering, een lager risico op hartziekten en een verbeterde algehele gezondheid.
Vegan of niet, het meest duurzame brood is het brood dat je niet verspilt! We verspillen vaak meer brood dan we denken, dus smeer je bammetjes op tijd, vries je brood in als je het niet direct opeet en tover die oudbakken sneetjes om tot knapperige croutons of heerlijke wentelteefjes. Je brood opmaken is niet alleen goed voor de planeet, maar ook voor je portemonnee. Hier vind je receptenideeën voor oud brood! Dank ons later!
Meer duurzame tips van thegreenlist.nl
- Voor op brood: pindakaas! We mochten een kijkje nemen bij de biologische pindakaasfabriek van TerraSana.
- Wil je meer in je leven veganizen? Tik eens een vegan ei!
- Ook in parfum kunnen dierlijke ingrediënten zitten. Lees hier waarom niet alle luchtjes vegan zijn.
Photo credits: hoofdbeeld: Marta Dzedyshko (Pexels), bakker: thegreenlist.nl, croissant: Cottonbro (Pexels), brood bakken: Anna Shvets (Pexels). Bronnen: brood.net, broodengezondheid.be, academyforhealth.nl.
