Ben je in verwachting of heb je een klein kindje en wil je graag wasbare luiers gaan gebruiken? Dan heb je vast wel gemerkt dat er veel verschillende soorten wasbare luiers zijn. Zóveel, dat je waarschijnlijk door de bomen het bos niet meer ziet. Waar haal je de juiste informatie vandaan en welk systeem wasbare luier past het beste bij jouw wensen? In dit artikel legt Kirsten – wasbare luierconsulent – niet alleen uit welke systemen wasbare luiers er zijn, ze zoekt ook uit welk soort wasbare luier het meest duurzaam is.
Verschillende soorten wasbare luiers: meer dan een hydrofiele doek met veiligheidsspeld
Wasbare luiers worden steeds populairder. Het zijn al lang geen hydrofiele doeken met veiligheidsspelden meer. Je hebt tegenwoordig prachtige wasbare luiers, compleet met de hipste printjes. Niet alleen de vraag naar wasbare luiers neemt toe, maar ook het aanbod wordt steeds groter. Als je nieuw bent in de wereld van wasbare luiers, kan het lastig zijn om een keuze te maken. Met welk soort wasbare luier moet je beginnen? En zijn alle soorten wasbare luiers even duurzaam? Ik zocht het voor je uit.
Waarom zou je kiezen voor wasbare luiers?
Volgens Milieu Centraal bespaar je met wasbare luiers maar liefst 25 kilo afval per maand! Als je op een zuinige manier wast, zijn wasbare luiers over het algemeen ook een stuk duurzamer dan wegwerpluiers. Dit kun je bijvoorbeeld doen door alleen volle wasmachines te draaien en geen droger te gebruiken. Als je wilt weten of het gebruik van wasbare luiers in jouw geval ook duurzamer is en hoe je wasbare luiers op een energie zuinige manier kunt wassen: lees dan eerst even dit artikel over de negatieve impact van wasbare- en wegwerpluiers.
Geld sparen met wasbare luiers: de investering is het waard
De hoge aanschafprijs houdt sommige mensen tegen om wasbare luiers te gebruiken. Een complete set van goede kwaliteit kost ongeveer duizend euro. Deze set kan de hele luierperiode meegaan en meestal ook nog makkelijk een tweede ronde. Afhankelijk van het systeem en merk wasbare luiers, kan het iets duurder of goedkoper zijn. Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om (een gedeelte) tweedehands te kopen. Ondanks de hoge aanschafprijs waren wasbare luiers, over de hele levensduur gezien, ook een stuk goedkoper dan wegwerpluiers. Volgens cijfers uit 2021 van Milieu Centraal bespaar je met wasbare luiers ongeveer vijfhonderd euro per kindje. Door de hogere energieprijzen wordt dit verschil helaas wel kleiner. Dit is wel een goede reden om je van tevoren goed te verdiepen in de verschillende systemen. Niet elk systeem is even duur en je hebt niet bij elk systeem evenveel was. Het is dus niet alleen duurzaam om te kiezen voor een systeem met weinig was, maar het kan je in de loop der jaren ook nog behoorlijk wat schelen in je portemonnee.
Systemen wasbare luiers
Je hebt ervoor gekozen om wasbare luiers te gaan gebruiken, maar hebt geen idee waar je moet beginnen? Hier kun je alvast lezen welke soorten wasbare luiers er zijn en wat de verschillen zijn in de hoeveelheid was en levensduur:
Tweedelig systeem
Overbroekje
Een tweedelig systeem bestaat uit een waterdicht overbroekje en een absorberend binnengedeelte. Omdat deze twee delen niet aan elkaar vastzitten, kun je het overbroekje meerdere keren gebruiken en hoef je het dus niet elke keer mee te wassen. Er zijn allerlei verschillende soorten en maten overbroekjes. De meest gebruikte materialen voor overbroekjes zijn PUL (polyurethaan laminaat) en wol.
Op de linker foto zie je verschillende soorten en maten overbroekjes: de bovenste van PUL en de onderste van wol.
Absorberend binnengedeelte
Voor het absorberende binnengedeelte zijn er verschillende mogelijkheden. Vooral bij pasgeboren baby’s kun je prima een katoenen hydrofiele doek of prefold gebruiken. Dit is niet alleen goedkoop, maar scheelt je ook een hoop was. Bovendien drogen hydrofiele doeken en prefolds snel. Hetzelfde geldt voor strikluiers, al zijn deze wel iets lastiger in gebruik en minder geschikt voor beweeglijke kindjes.
Een andere mogelijkheid is om een voorgevormde luier als absorberend binnengedeelte te gebruiken. Een voorgevormde luier heeft klittenband of drukknoopjes en doe je aan als een normale luier (met het enige verschil dat er nog een waterdicht overbroekje overheen moet). Een voorgevormde luier heeft iets meer volume dan een prefold of hydrofiele doek. Vandaar dat het ook meer vocht opneemt en je het minder vaak hoeft te verschonen. De combinatie van een voorgevormde luier met overbroekje, is de meest lekvrije variant die er is. Als je een luier hebt die goed past, dan zal er bij dit systeem (bijna) nooit iets doorlekken. Ideaal dus voor baby’s die veel plassen of vaak last hebben van spuitluiers. Ik had zelf zo’n baby met spuitluiers. Bij wegwerpluiers zat de poep vaak tot in haar nek, maar met een voorgevormde wasbare luier met een passend overbroekje hadden we dit probleem niet meer en bleven zelfs de kleertjes schoon. Omdat een voorgevormde luier iets groter is, zul je wel iets meer was hebben en duurt het drogen wat langer. Al hangt dat wel van het soort luier af. Wij gebruiken thuis bijvoorbeeld de katoenen luiers van hu-da. Deze drogen relatief snel en vallen slank.
Links: een hydrofiele doek kun je makkelijk tot een luier vouwen, in het midden twee voorgevoormde luiers en rechts verschillende soorten inleggers. Rechts: een inlegger van een Snap-in-One luier.
Snap-in-One
Een Snap-in-One luier lijkt op een tweedelig systeem. In dit geval heb je een inlegger die je met een drukknoopje aan het overbroekje kunt bevestigen. Hierdoor kun je de luier makkelijk voorbereiden voor bijvoorbeeld de oppas. De voordelen zijn hetzelfde als bij een tweedelig systeem: je hebt relatief weinig was omdat je het overbroekje niet elke keer mee hoeft te wassen. Daardoor gaat het overbroekje ook langer mee. Bovendien heb je, net als bij een tweedelig systeem, het voordeel dat je het overbroekje en de inlegger ook apart kunt gebruiken. Lekker duurzaam dus.
All-in-One
De naam zegt het al: alles in één. Bij een All-in-One luier zit het waterdichte overbroekje aan de absorberende binnenkant vast. Dit soort wasbare luier lijkt het meest op een wegwerpluier en is het makkelijkst in gebruik. Het nadeel van deze luier is dat je telkens de hele luier moet wassen. Ook absorbeert een All-in-One meestal minder goed dan een tweedelig systeem met een voorgevormde luier en zul je dus vaker moeten verschonen. Met een All-in-One heb je dus meer was dan met een tweedelig systeem. Nog een nadeel: als de buitenkant lek is, heb je niks meer aan de luier (je kunt er hooguit nog het absorberende deel uitknippen om als inlegger te gebruiken). Deze luier is dus het minst duurzaam. All-in-Ones kunnen wel handig zijn voor gebruik bij de oppas of opvang.
Links twee All-in-One luiers en rechts twee pocketluiers.
Pocketluier
Een pocketluier is een waterdicht overbroekje waar aan de binnenkant een laagje stof vastgenaaid is. Tussen deze lagen zit een vak (pocket) waar je verschillende absorberende inleggers in kunt doen. Het voordeel (in vergelijking met een All-in-One luier) is dat je het absorberend vermogen makkelijk aan kunt passen. Een nadeel is dat het iets meer werk is. Omdat het laagje stof vastzit aan het overbroekje, moet je alsnog de hele luier in de was doen. Ook heb je niks meer aan de luier als de buitenkant lek raakt. Je kunt dan alleen nog de inlegger gebruiken. Een pocketluier is dus ook minder duurzaam dan een tweedelig systeem of Snap-in-One. Net als All-in-Ones, zijn pocketluiers handig voor gebruik bij de oppas of opvang omdat je ze thuis al voor kunt bereiden en ze daarna bijna net zo makkelijk om te doen zijn als een wegwerpluier. Als je kindje iets groter is, zijn pocket luiers zonder inleggers ook handig als oefenbroekje. Op een gegeven moment wilde mijn oudste dochter geen luier meer aan, maar ze was nog niet helemaal zindelijk. Gelukkig was ze wel tevreden met een ‘speciale onderbroek’ (lees: pocket luier zonder inlegger) en dat scheelde mij weer een hoop was.
Welk soort wasbare luier is het duurzaamst?
Nu je weet welke verschillende soorten wasbare luiers er zijn, vraag je je misschien af welk systeem wasbare luiers het meest duurzaam is. Hiervoor moeten we eerst kijken naar de impact van wasbare luiers. De impact van wegwerpluiers zit vooral in het productieproces. Bij wasbare luiers zit de impact vooral in het wassen van de luiers, dus tijdens de gebruiksfase.
Met welke soorten wasbare luiers heb je het minste was?
De grootste milieu-impact van wasbare luiers zit in het wassen. De minste was heb je met een tweedelig- of Snap-in-One systeem, omdat je het overbroekje meerdere keren kunt gebruiken en alleen het absorberende gedeelte hoeft te wassen. Voor het absorberende gedeelte zijn er verschillende mogelijkheden. De minste was heb je met een hydrofiele doek of prefold. Deze drogen ook nog eens het snelste: daarom heb je in totaal minder luiers nodig en ook geen droger. Dit is dus de duurzaamste variant. Maar pas op: dit klopt alleen als dit systeem voor jouw baby werkt. Plast jouw baby veel of heeft jouw baby vaak spuitluiers? Dan zou het kunnen dat dit systeem vaker doorlekt en je alsnog meer was hebt omdat je vaker de kleertjes van jouw baby moet wassen. Kies in dat geval liever voor een voorgevormde luier als absorberend gedeelte. Dan heb je iets meer was van de luiers, maar minder voor de kleertjes.
Welke soorten wasbare luiers gaan het langste mee?
Als je naar de levensduur van de luiers kijkt, is een tweedelig- of Snap-in-One systeem ook het meest duurzaam. Het gedeelte dat het snelst kapot gaat, is het waterdichte overbroekje. Dit kun je bij een tweedelig systeem makkelijk apart vervangen. Bij de andere soorten luiers (bijvoorbeeld een AIO of pocketluier), heb je gelijk een hele nieuwe luier nodig. Bovendien was je het overbroekje bij een tweedelig systeem minder vaak en je hoeft het ook minder heet te wassen (omdat het niet volgezogen zit met plas). Daardoor gaat het overbroekje langer mee.
And the winner is…
Een tweedelig- of Snap-in-One systeem is dus de meest duurzame variant van wasbare luiers. Toch zou ik je altijd aanraden om te kijken welk systeem het beste bij jou en je kindje past. Als jij een tweedelig systeem maar lastig vindt en daarom weer snel teruggrijpt naar wegwerpluiers, is het ook zonde. In dat geval kunnen andere systemen die gebruiksvriendelijker zijn, zoals bijvoorbeeld een All-in-One luier, alsnog een goede uitkomst zijn. Ook voor de opvang of opa’s en oma’s kan bijvoorbeeld een All-in-One of pocketluier ideaal zijn, omdat het makkelijk in gebruik is. Zo worden er toch weer een paar wegwerpluiers uitgespaard.
Naast de verschillende soorten wasbare luiers, zijn er ook verschillen in het materiaal waarvan de luiers gemaakt zijn. Wil je hier meer over weten? In dit artikel kun je lezen welke verschillende materialen er gebruikt worden voor wasbare luiers en hoe deze materialen gemaakt worden.
Welk soort wasbare luiers kies jij?
Ik hoop dat je nu een goed overzicht hebt van de verschillende soorten wasbare luiers. Omdat er veel verschillende mogelijkheden zijn, is het verstandig om je van tevoren goed te informeren. Het is een goed idee om eerst een paar wasbare luiers te lenen, huren of tweedehands te kopen, zodat je kunt testen wat jullie fijn vinden. Als je er eenmaal achter bent, welk merk en welk systeem wasbare luiers voor jullie het beste werkt, kun je altijd nog een hele set aanschaffen.
Meer duurzame tips van thegreenlist.nl
- Wil je graag borstvoeding geven en ben je op zoek naar tips? Tips van een ervaringsdeskundige!
- Benieuwd hoe je een duurzame zwangerschap aanpakt? Je leest het hier.
- Ben je naast luiers ook nog op zoek naar een duurzame babyuitzet? Hier lees je wat je echt nodig hebt en wat tweedehands kan.
Bronnen: Milieu Centraal over luiers, United Nations Environment Programme over de impact van wasbare luiers, Nappys.nl over der verschillende soorten wasbare luiers. Photo credits: hoofdbeeld: Carrie Allen (Unsplash), baby met wasbare luier: Picsea (Unspalsh), overige foto’s: Kirsten Schoner.
