Is jouw tuin al écht groen, of lijkt-ie vooral zo? April is de Maand van de Groene Tuin en wij van thegreenlist.nl zijn trotse ambassadeur. Daarom helpen we je met liefde op weg naar een tuin die niet alleen groen oogt, maar ook écht goed is voor dieren, bodem én biodiversiteit. Want eerlijk is eerlijk: veel planten uit het tuincentrum zijn wel mooi groen van kleur, maar qua duurzaamheid valt er vaak nog een wereld te winnen. Daarom serveren we je niet drie, niet vijf, maar vijftien ideeën voor een écht groene tuin. Lekker praktisch, daar houden we van!
Een shout-out naar écht groene tuinen
Waarom is een maand waarin het belang van groen tuinieren centraal staat zo belangrijk? Eén woord: biodiversiteit. Of eigenlijk: het gebrek daaraan. In Nederland staat de biodiversiteit flink onder druk. Volgens het Compendium voor de Leefomgeving is sinds 1900 zo’n 85% van de oorspronkelijke biodiversiteit verdwenen. We hebben nog maar ongeveer 15% over, en dat is zorgwekkend weinig*. En nee, dit is geen ver-van-je-bed-show. Je ziet het gewoon terug in je eigen achtertuin. Of beter gezegd: je ziet het er níét. Veel tuinen zijn grotendeels betegeld of gevuld met sierplanten die wel mooi ogen, maar niks doen voor bijen en vlinders. Vaak zijn ze ook nog behandeld met pesticiden die schadelijk zijn voor insecten. Want tja, een middel dat ongewenste beestjes doodt tijdens het kweken, is ook schadelijk voor de insecten – en andere dieren – in jouw tuin.
*Note van Milieu Centraal: een cijfer dient enkel als een indicatie. Het is moeilijk biodiversiteit in een cijfer te vangen. Voor de gevolgen van verlies van biodiversiteit is dat nog veel moeilijker. Ook zijn deze cijfers de resultaten van een enkele meetmethode. Echter, kwantificeren helpt om een trend te zien. Deze en alle andere meetmethoden geven aan dat de biodiversiteit achteruit holt
Biodiversiteit?
Biodiversiteit betekent simpel gezegd: een rijkdom aan leven. Hoe meer soorten planten, dieren, insecten en micro-organismen er zijn, hoe beter de natuur werkt. En die natuur hebben wij keihard nodig. Voor schoon drinkwater, vruchtbare grond, bestuiving van voedsel en natuurlijke plaagbestrijding. Alles hangt met elkaar samen. Als één schakel wegvalt, raakt het hele systeem uit balans, en dat merken wij ook.
15 goede ideeën voor een écht groene tuin
Genoeg biologieles, tijd om die handen uit de mouwen te steken. We delen vijftien ideeën die jouw tuin groener, levendiger en vriendelijker maken voor alles wat groeit, bloeit en zoemt. Kies er eentje uit om vandaag al mee te beginnen. Wedden dat je snel de smaak te pakken krijgt en aan de slag wilt met meer?
1. Koop biologische planten
Wil je zeker weten dat jouw planten veilig zijn voor bijen, vlinders en andere kriebeldiertjes? Kies dan voor biologisch geteelde planten, bloembollen en zaden. Let op betrouwbare keurmerken zoals EU-biologisch, EKO of Demeter die garanderen dat er geen voor bijen schadelijke bestrijdingsmiddelen zijn gebruikt. Laat je niet foppen door een groene sticker of een blije bij op het etiket, want dat zegt vaak niks. Twijfel je? Check dan de Keurmerkenwijzer van Milieu Centraal.
Meer over gif in planten lees je hier.
2. Plant zoveel mogelijk inheemse soorten
Inheemse planten horen hier van nature thuis. Ze zijn perfect aangepast aan ons klimaat, onze bodem én aan het lokale dierenleven. Daardoor vormen ze een onmisbare schakel in het ecosysteem: ze bieden voedsel en schuilplekken voor insecten, vogels en andere dieren. Sommige vlinders, zoals het oranjetipje, zijn zelfs volledig afhankelijk van specifieke inheemse planten zoals pinksterbloem of look-zonder-look.
Biologische planten met een EU-keurmerk (Skal) zijn een goede keuze (gekocht bij Ekoplaza). Stekjes ruilen is ook een duurzame tip én gratis. Een stapeltje oude stenen? Nee, het is een veilig thuis voor insecten!
3. Maak een bloemenboog
Zorg voor bloei van het vroege voorjaar tot laat in de herfst, zodat bijen en vlinders zolang mogelijk iets te halen hebben. Voorbeelden van planten die in het vroege voorjaar bloeien zijn: sneeuwklokje, winterakoniet en longkruid. Bloeiende klimop is als najaarsbloeier een goed voorbeeld. In de zomermaanden zijn gewone margriet, gele wouw, muskuskaasjeskruid, grasklokje, hemelsleutel en zomerheide mooie voorbeelden. Zo maak je van je tuin een buffet voor bestuivers!
4. Vaste planten zijn vaste prik
Vaste planten zijn duurzaam én makkelijk. Je plant ze één keer, en daarna komen ze elk jaar terug. Dat scheelt geld, plastic potjes én gesjouw. Hoe langer ze blijven staan, hoe beter voor het bodemleven, en dus ook voor je tuin. Kies soorten die passen bij het type grond in je tuin en de hoeveelheidzonlicht, dan heb je er jarenlang plezier van met minimale moeite.
5. Tegels eruit, leven erin
Een versteende tuin is funest voor het bodemleven én voor waterafvoer. Dus: wip die tegels! Elke tegel die je verwijdert en vervangt door groen, maakt ruimte voor dieren én biedt verkoeling op hete dagen. Elke vierkante meter helpt, dus aan de slag!
6. Geef je oude tegels een tweede leven
Wip je tegels, maar gooi ze niet weg! Stapel ze speels op tot kleine muurtjes of hoekjes in je tuin. We schreven al eerder een artikel over stenen stapelen waar we ontzettend veel goeie reacties op kregen. Dus deze tip mag wat ons betreft ook zeker niet ontbreken in dit lijstje. Hiermee creëer je een schuilplek voor insecten en kleine dieren én geef je biodiversiteit een boost. Bonus: het ziet er ook nog eens gezellig uit.
7. Turfvrije tuinaarde
Kies bij het aanvullen van je tuin voor turfvrije tuinaarde. Turfwinning is slecht voor veengebieden én het klimaat. Alles over turfvrij tuinieren hebben we eerder voor je uitgezocht. Nog beter is turfvrije, biologische tuinaarde en potgrond die vrij is van onnodige toevoegingen en dus beter is voor het bodemleven. Ook hier is weer de tip: let op goede keurmerken voordat je met die grote zakken gaat slepen!
8. Water, graag!
Insecten en vogels hebben dorst, zeker op warme dagen. Je hoeft echt geen vijver te graven (mag wel hoor), een paar schaaltjes water doen al wonderen. Zet ze op verschillende plekken in je tuin en leg er een steentje in, zodat bijen veilig kunnen landen. Voor piepkleine beestjes zijn kleine schaaltjes met water al genoeg! Tip: toffe schaaltjes vind je in overvloed in de kringloopwinkel! Meer tips voor meer water in de tuin lees je hier.
9. Onkruid? Echt niet!
We verbazen ons elke lente weer: waarom halen mensen paardenbloemen, fluitenkruid en dovennetels weg? Juist deze ‘onkruiden’ zijn inheemse bloemen waar bijen en vlinders dol op zijn. Onkruid is pas onkruid als jij dat zegt. Laat ze staan, laat ze bloeien: je tuin wordt er levendiger én nuttiger van!
10. Stek je rijk!
Stekjes scoren en ruilen met buren, vrienden of je (schoon)ouders is misschien wel de leukste én goedkoopste manier om je tuin groener te maken. Je spaart er geld mee uit, voorkomt plastic afval én het is nog gezellig ook. Voor je het weet heb je een halve plantenasiel-afdeling bij elkaar gesprokkeld, en jij blij, je tuin blij!
11. Nieuwe schutting nodig? Ga voor een groene tuinomheining
Houten schuttingen ogen misschien netjes, maar voor dieren zijn ze ondoordringbaar. Kies liever voor een groene haag zoals liguster of hulst. Dieren kunnen erdoorheen, vinden er voedsel én beschutting. En jij? Jij krijgt er een levendige, natuurlijke tuin voor terug. Meer over een groene tuinomheining creëren lees je hier!
12. Zaai mee op Nationale Zaaidag met gratis bloemzaadjes!
Elk jaar op 22 april roept The Pollinators iedereen op om bloemen te zaaien voor bijen en andere bestuivers. Je kunt gratis inheemse bloemzaden ophalen bij een zogeheten Voedselbank voor Bijen bij jou in de buurt. Check op de website van The Pollinators waar je die gratis zaadjes bij jou in de buurt kunt ophalen.
13. Composteer je gft
Je gft-afval is geen troep, maar goud voor je tuin! Met een composthoop of wormenbak (ook wel wormenhotel) maak je zelf voedzame compost. Goed voor je planten én het bodemleven. Bonus: minder restafval en geen stinkende gft-bak meer. Wormen blij, jij blij!
Van groente-, fruit- en tuinafval tot compost voor je tuin! De wormen doen al het werk voor je!
14. Vang dat regenwater op
Een waterton is een simpele én slimme toevoeging aan je tuin. Je bespaart kraanwater én regenwater is beter voor je planten: het bevat geen kalk en minder zouten. Nog een stapje duurzamer? Zet een overloop op je regenton. Dan vang je én water op in de ton om aan je planten te geven én stroomt het water wat niet meer in de ton past je tuin in (en niet het riool in).
15. Word een luie tuinder!
Tot slot, het beste nieuws: je tuin hoeft niet perfect te zijn om goed bezig te zijn. Sterker nog: een beetje rommelig is juist beter voor de natuur. Dus geef jezelf (en je tuin) wat rust, maai wat minder, snoei niet alles weg en laat hoekjes verwilderen. Een écht groene tuin begint bij loslaten. En het mooie is: dat kost jou minder tijd én levert meer leven op. Win-win, toch? Veel tuinplezier deze Maand van de Groene Tuin. Met deze 15 tips kun je hopelijk weer even vooruit! En anders kun je op deze pagina nog even rondsnuffelen voor meer tuintips.
Bronnen: clo.nl.
