Je geeft om de aarde en je hebt je best gedaan om een tweedehands of duurzaam cadeau te kopen. Nog snel even inpakken en klaar. Maar wacht eens even… Het ene inpakpapier is het andere niet. En het blijft natuurlijk wel een wegwerpproduct, zelfs als je je best doet om het papier bij het uitpakken niet te laten scheuren zodat je het twee keer kunt gebruiken. Kun je bij het kiezen van inpakpapier ook duurzamere keuzes maken? Het antwoord is ja en wij hebben dat fijn voor je uitgezocht.
Natuurlijk zijn er dingen die een veel grotere negatieve invloed hebben op de planeet, dan een stukje papier. Maar als iedereen zo denkt, veroorzaken we met elkaar toch een hele hoop afval. In Denemarken, dat minder dan zes miljoen inwoners telt, wordt er elk jaar met kerst 800 duizend kilo aan cadeaupapier weggegooid! 800 duizend kilo! Poeh, laten we eens kijken of dat niet een stukje duurzamer kan.
Waarvan wordt inpakpapier gemaakt?
Laten we eerst eens kijken wat de invloed is van inpakpapier. Ook al zijn er misschien duurzamere keuzes, inpakpapier wordt toch nog het meest gebruikt om cadeaus in te pakken. Hoe erg is dit? De productie van papier leidt tot zowel lucht- als watervervuiling. Er is veel hout, water en energie nodig om papier te maken. Het enige voordeel is dat hout hernieuwbaar is. Dus dat is meteen een eerste tip. Wil je nieuw inpakpapier kopen, let er dan op dat het hout dat voor het papier gebruikt werd, afkomstig is uit een duurzaam beheerd bos. Dit herken je aan het FSC of PEFC-keurmerk. Een voorbeeld is het inpakpapier van House of Products. Naast inpakpapier dat gemaakt is van hout, hebben ze ook inpakpapier gemaakt van suikerbiet! Er zijn ook keurmerken die er nauwlettend op toezien dat het productieproces zo duurzaam mogelijk verloopt, zoals het EU Ecolabel, het Nordic Swan Ecolabel en Blauer Engel.
Links: inpakpapier met het FSC-keurmerk van House of Products. Rechts: ook bij cadeautasjes kun je letten op het FSC-keurmerk.
De inkt die gebruikt wordt om het inpakpapier er zo vrolijk uit te laten zien, is meestal ook niet goed. Het duurzaamste is natuurlijk om ongebleekt en ongeverfd papier te gebruiken, maar soms is een leuk printje of kleurtje gewenst. In dat geval is papier dat bedrukt is met bio-inkt een duurzame keuze. Inkt heeft een dragerolie nodig, die vaak bestaat uit minerale oliën (aardolie). Bij bio-inkt wordt de minerale olie vervangen door een plantaardige olie. Het is helaas wel lastig om uit te vinden of de gebruikte inkt echt duurzaam is, omdat de term bio-inkt niet beschermd is en iedereen deze term mag gebruiken. Ook hier kunnen keurmerken zoals het Nordic Swan Ecolabel of Blauer Engel helpen.
Cadeaupapier recyclen
Wat goed nieuws is: papier kan wel vijf tot zeven keer gerecycled worden. Het is daarom een duurzamere keuze om gerecycled inpakpapier te kiezen en oud papier gescheiden in te leveren. Let wel op dat het papier schoon en droog blijft, want anders hoor het niet in de papierbak thuis. Pas ook op dat sommig cadeaupapier een laagje plastic bevat en daarom niet bij het oud papier weggegooid mag worden. Dit kun je herkennen door een stukje van het papier te scheuren. Als je het papier niet makkelijk kunt scheuren, zit er waarschijnlijk een laagje plastic op en hoort het bij het restafval.
Je kunt inpakpapier natuurlijk ook zelf recyclen door het te bewaren en meerdere keren te gebruiken. In dit geval is het een goed idee om cadeaupapier van goede kwaliteit te kopen. Dit papier vind je vaak in de betere boekwinkels en herken je aan stevige kwaliteit, een FSC of PEFC-keurmerk en vaak charmante (matte) tekeningen. Dat dunne flutpapier, denk aan dat typische Sinterklaas en feestdagen inpakpapier dat je vaak aantreft bij de kassa’s van supermarkten en drogisten, is andere koek. Dit moet je namelijk vaak al na één keer weggooien.
Of ga voor de meest duurzame keuze door papier als inpakpapier te gebruiken dat je al thuis hebt liggen. Wat dacht je van die stapel kindertekeningen die je eigenlijk zonde vindt om weg te gooien, maar waarvan je ze toch niet allemaal wilt bewaren. Pak er een cadeau mee in! Of heb je nog oude boeken of landkaarten die op zolder liggen te verstoffen? Gebruik ze gewoon als cadeaupapier! En zo is er nog veel meer papier dat je vast al thuis hebt liggen dat prima nog een ronde mee kan als inpakpapier zoals oude kranten of tijdschriften. Meer zero waste inpaktips vind je hier.
Oude kindertekeningen of kranten kun je prima als cadeaupapier gebruiken.
Meer dan alleen inpakpapier
Naast papier heb je meestal nog meer nodig om in te pakken, zoals plakband. Plakband is gemaakt van plastic en lijm. Ook hier kun je duurzamere keuzes maken zoals plakband met lijm die vrij is van oplosmiddel. Heb jij ook vaak het probleem dat als je het beginnetje van de plakbandrol zoekt, de helft afscheurt en je zo veel verspilt? In dit geval is een goede plakbandroller ook een duurzame keuze. Je kunt ook voor plakband zonder plastic kiezen, namelijk het zogeheten washi tape dat meestal gemaakt is van (rijst)papier en vaak bedrukt is met leuke printjes. Zo ziet het cadeau er gelijk extra feestelijk uit.
Een leuke versiering kan een cadeau ook net even dat beetje extra flair geven. Dit hoef je niet nieuw te kopen, maar vind je in de kringloopwinkel of haal je uit de natuur. Wat dacht je van zelfgemaakte confetti van bladeren, of versieringen van kleine dennenappels, takjes of bloemen?
Alternatieven voor cadeaupapier
Voor degenen die graag iets nieuws uitproberen zijn er tegenwoordig genoeg alternatieven voor inpakpapier. Wat dacht je bijvoorbeeld van zo’n kekke inpakdoek die je keer op keer kunt gebruiken? Vooral voor thuis vind ik inpakdoeken heel handig. Voor buitenshuis heeft het iets meer uitleg nodig, want het is natuurlijk wel de bedoeling dat degene die het cadeau in ontvangst neemt de inpakdoek ook weer hergebruikt. De productie van katoen en ook van andere stoffen is namelijk ook belastend voor het milieu en daarom zijn inpakdoeken alleen duurzamer als ze ook daadwerkelijk vaak gebruikt worden. Je kunt natuurlijk ook zelf aan de slag gaan en inpakdoeken maken van oude stofresten die je nog hebt liggen. Ben je niet zo handig met de naaimachine? Bij Atelier Revive vind je prachtige inpakdoeken gemaakt van reststoffen. Heb je inspiratie nodig hoe je een cadeau inpakt met een inpakdoek? Het Wereldmuseum heeft handige filmpjes online staan hoe je furoshiki, zoals de Japanners het noemen, kunt knopen. Nog meer originele zero waste inpaktips vind je in dit artikel.
De inhoud is belangrijker dan de verpakking
Het lijkt misschien een cliché, maar ook qua duurzaamheid geldt dat de inhoud belangrijker is dan de verpakking. De spullen die we kopen, hebben meestal een veel grotere negatieve invloed op onze aardbol dan de verpakking. Dus mocht je weinig tijd hebben, dan is het helemaal niet zo’n ramp als je een keer inpakpapier gebruikt dat daarna in de prullenbak belandt. Je kunt je tijd beter besteden aan het uitzoeken van een tof tweedehands of duurzaam cadeau, want hier maak je uiteindelijk veel meer positieve impact mee. Niet alleen op de ontvanger, maar ook op de wereld.
Kies jij duurzaam inpakpapier?
Hoe duurzaam het inpakken van een cadeau is, hangt er vooral vanaf wat degene die het in ontvangst neemt daarna met de cadeauverpakking doet. Weet je bijna zeker dat de cadeauverpakking na het openen bij het afval belandt? Dan is gerecycled of duurzaam inpakpapier een goede keuze. Houdt de ontvanger van hergebruiken? Dan is bijvoorbeeld een inpakdoek van reststoffen een duurzame manier om een cadeau in te pakken. Er zijn tegenwoordig genoeg mogelijkheden om een cadeau op een originele manier milieuvriendelijk in te pakken. En mocht je weinig tijd hebben, staar je dan niet blind op de verpakking maar besteed je kostbare tijd liever aan het uitzoeken van een duurzaam cadeau.
Meer duurzame cadeautips van thegreenlist.nl
- Hier vind je de leukste duurzame kraamcadeaus.
- Zo vindt Sinterklaas de beste tweedehands cadeaus.
- De leukste duurzame cadeaus voor een collega.
Bronnen: Milieu Centraal over de impact van papier, BigGreenSmile over ecologisch inpakken, vanafhier.nl over duurzaam inpakken, Stimular over bio-inkt. Photo credits: krant als cadeaupapier: Kirsten Marit Schoner, inpakdoeken: Angela de Vlaming, hoofdbeeld en overige foto’s: thegreenlist.nl.
