Als je bij het kopen van een gouden sieraad stilstaat bij de duurzaamheid van goud, denk je waarschijnlijk al snel aan de niet-duurzame goudmijnen. Maar zijn alle gouden sieraden daarom niet duurzaam? Zijn er sieraden van goud die níet slecht zijn voor mens en milieu? We zochten voor je uit hoe je duurzame gouden sieraden vindt die je wél met een gerust hart kunt kopen.
Wat is niet duurzaam aan gouden sieraden?
Jouw nieuwe gouden ring of armband is wellicht van nieuw gewonnen goud gemaakt en dat is zeer waarschijnlijk helaas dan geen duurzaam goud. Dat zit zo: het meeste goud op de wereld komt uit goudmijnen. Deze goudwinning is ontzettend belastend voor de planeet: het heeft een schadelijke invloed op het milieu en regelmatig worden mensenrechten geschonden. Het winnen van goud zorgt onder meer voor ontbossing en watervervuiling. Bovendien wordt het chemisch afval dat uit de delving voortkomt vaak in de natuur gedumpt. En wist je dat de vooraanstaande onderzoekers Ulrich, Trench & Hagemann hebben geconcludeerd dat goudmijnen jaarlijks meer broeikasgassen uitstoten dan alle passagiersvluchten in Europa samen?! Zo klinkt goud niet bepaald als een verantwoorde keuze voor een sieraad.
Goudwinning is daarnaast verantwoordelijk voor 38% van de jaarlijkse wereldwijde kwikuitstoot, aldus Stephen Lezak, die onderzoek deed naar de mogelijkheid om te stoppen met goudwinning. Ook verbruiken goudmijnen heel veel water en is er bij het delven van goud vaak sprake van kinderarbeid en uitbuiting. Dit alles maakt dat nieuw goud niet duurzaam is, en het gouden sieraad dat jij wilt kopen dus wellicht niet verantwoord tot stand is gekomen. Maar no worries: er zijn manieren om alsnog die gouden ring of armband te kopen en tegelijkertijd aan duurzaamheid te denken.
Bestaat duurzaam goud?
Het is duidelijk: nieuw gewonnen goud is dus niet duurzaam, maar er zijn gelukkig duurzame alternatieven voor mijnbouwgoud, zoals gerecycled goud en fair goud. Er bestaat dus gelukkig verantwoord en eerlijk goud!
Gerecycled goud
Een van de duurzame opties is het kiezen voor een sieraad van gerecycled goud. In 2022 ging het volgens het World Gold Council bij zo’n 25% van het wereldwijde jaarlijkse aanbod van goud om gerecycled goud. Het recyclen van goud heeft veel minder impact op het milieu dan het winnen van nieuw goud. Voor het recyclen van goud is geen kwik nodig, en amper 1% van het water en de CO2-uitstoot van in mijnen gewonnen goud. Ook zijn de arbeidsomstandigheden van de makers veel beter. Sommige grote juwelenmerken, zoals Pandora, hebben al toegezegd in 2025 uitsluitend gerecycleerd goud te gebruiken en ook op andere manieren hun sieraden zo duurzaam mogelijk te produceren. Wil je nu al zeker weten dat je een duurzaam gouden sieraad koopt? Dan kun je bijvoorbeeld terecht bij het Nederlandse sieradenmerk GOLDD, dat alleen maar sieraden van gerecycleerd goud verkoopt. Maar ook veel lokale goudsmeden, bijvoorbeeld Oogst Sieraden, gebruiken gerecycled goud.
Waar komt gerecycled goud vandaan?
Je kunt je oude gouden sieraden laten omsmelten tot een nieuw sieraad. Ook kun je je gouden sieraden verkopen bij een goudinkoper of edelsmid. Vervolgens wordt het goud gerecycled in andere sieraden of producten. Maar vergeet ook je oude mobiele telefoons, laptops en andere elektronica niet! Hierin zit namelijk ook goud, dat helaas vrijwel nooit wordt gerecycled. Zonde, toch? Een sieradenmerk dat hier verandering in probeert te brengen, is NoWa. Dit merk maakt duurzame sieraden van puur goud (en zilver), dat rechtstreeks wordt gewonnen uit gerecyclede mobiele telefoons. In tweehonderd telefoons zit genoeg goud voor een ‘nieuwe’ gouden ring. Goed voor het milieu én voor de goudsmeden dus om je oude gsm’s in te leveren!
Fair goud
Geen duurzaam, maar wel meer verantwoord goud is fair goud, oftewel eerlijk goud. Dit wordt gewonnen uit de verantwoorde kleinschalige mijnbouw. Omdat dit goud in mijnen wordt gewonnen, kan het niet duurzaam zijn. Maar er is bij de fairgoudmijnen wél meer aandacht voor mens en milieu. Er zijn hierbij een aantal keurmerken voor verantwoord goud waar je op kunt letten, zoals het keurmerk van de non-profitorganisatie The Responsible Jewelry Council (RJC). De standaarden van RJC zijn uitgegroeid tot dé standaarden voor eerlijk goud. In Nederland kun je het best letten op het keurmerk van Fairmined. Fairmined-goud is afkomstig van kleinschalige mijnbouw en is gemaakt op een verantwoorde manier. Er is oog voor de gezondheid en leefomstandigheden van de werknemers én voor de natuur. Op de Fairmined-site vind je de juweliers en goudsmeden in ons land die met Fairmined goud werken.
En er is nog een mogelijkheid om verantwoord goud te kopen: Fairtrade goud. Door onvoldoende animo ondersteunt FairTrade Nederland helaas FairTrade gecertificeerd goud in Nederland niet meer. In Zwitserland, Groot-Brittannië en de VS ondersteunt FairTrade International echter wél de certificering van sieraden. Je kunt bij je juwelier informeren of hij deze sieraden verkoopt.
Tweedehands gouden sieraden
Je kunt natuurlijk ook kiezen voor een tweedehandse ring of ketting van goud. Onder meer bij veilinghuizen zijn vaak veel mooie gouden sieraden te vinden. Maar ook online zijn veel vintage sieraden te vinden, bijvoorbeeld op Juweelwinkel.nl, bij Menina Amsterdam of Sieradenmeisje. Zo kun je een uniek gouden sieraad scoren mét een verhaal én oog voor het milieu!
Zo vind je duurzaam gouden sieraden
Wil je dus gouden sieraden kopen die verantwoord geproduceerd zijn? Ga dan het liefst voor gerecycled goud. Mocht dat niet mogelijk zijn, let dan op keurmerken als Fairmined, dat duurzaamheid en betere werkomstandigheden garandeert. Tot slot is het natuurlijk het meest duurzaam als je je sieraden zo lang mogelijk draagt. Koop daarom je gouden ketting of armband altijd bewust en voor de langere termijn, en let op de kwaliteit. Zo liggen er voortaan alleen maar duurzame gouden sieraden in je juwelenkistje!
Meer duurzame tips van thegreenlist.nl
- Heb jij je dit weleens afgevraagd: is vegan leer een duurzaam en diervriendelijk alternatief?
- Sophie Stone: met een gerust hart duurzame kleding kopen.
- Kobalt: het zit in elke batterij, maar wat weet jij ervan?
Bronnen: duurzaam-beleggen.nl, imvoconventanten.nl, dewereldmorgen.be, sciencedirect.com, happinez.nl, Solidaridad, World Gold Council. Photo credits: hoofdbeeld: Lum3n (Unsplash), gouden oorbellen met boek: Anastasia Anastasia (Unsplash), gouden ring: Engin Akyurt (Pexels), handen met gouden ketting: Karolina Grabowska (Pexels), vrouw met gouden ketting: Mariam Antadze (Pexels).
