Bij ons thuis is het elke dag Nationale Pindakaasdag en daarom vroegen wij ons af: welke duurzame pindakaas is het lekkerst en wat zijn de verschillen op het gebied van duurzaamheid en smaak? Ik zette een enquête uit op Instagram, regelde de top acht duurzame pindakazen voor een pindakaastest en het testpanel ging aan de slag!
Wat zit er allemaal in een pot pindakaas?
Wie is er niet groot mee geworden? Wij Nederlanders zijn verzot op pindakaas, maar wat zit er eigenlijk in een pot pindagenot? Het hoofdbestandsdeel is -je raadt het al- pinda’s. Wist je dat een pinda geen noot is, maar een peulvrucht? Verder wordt er aan pindakaas vaak wat zout toegevoegd om het op smaak te maken en een beetje olie en/of vet om het lekker smeuïg en smeerbaar te maken. Wat zijn dan de verschillen? Nou die zijn er dus best wel. Niet alleen ingrediënten ook de duurzaamheidsaspecten verschillen per merk. In het kader van Nationale Pindakaasdag heb ik het uitgezocht met mijn testpanel.
Duurzame of biologische pinda’s?
De meeste pindakaasmerken maken ofwel gebruik van duurzame ofwel van biologisch geteelde pinda’s. En dat maakt het meteen best verwarrend: want duurzaam is dus iets anders dan biologisch. Zo zit in pindakaas van Calvé duurzame pinda’s verwerkt die niet (per se) biologisch zijn, terwijl ik in mijn test ook ambachtelijke pindakazen ben tegengekomen met biologische en zelfs biodynamische pinda’s als hoofdingrediënt. Om het verschil tussen biologisch, biodynamisch en duurzaam beter te duiden, heb ik het opgezocht:
Biologische landbouw is een landbouwvorm die nadrukkelijk rekening wil houden met milieueffecten en dierenwelzijn. De biologische landbouw gebruikt geen chemische bestrijdingsmiddelen, kunstmest en genetisch gemodificeerde organismen. Dieren krijgen meer ruimte en kunnen hun natuurlijk gedrag vertonen. Of biologische pinda’s zijn gebruikt kun je makkelijk zien op het etiket op de pot. Dit is namelijke gecerticifeerd en te herkennen aan het bio-logo.
De criteria voor duurzame landbouw zijn breder dan die voor biologische landbouw. Duurzame landbouw richt zich zowel op het gewas als het milieu, maar ook op de levensstandaard van de mensen die de gewassen telen. Dat klinkt goed, maar ik vind het als consument wel abstracter. Er is bijvoorbeeld niet een eenduidig keurmerk wat het voor mij als consument ongrijpbaarder en minder controleerbaar maakt.
Biodynamische landbouw voldoet aan de regels voor biologische landbouw, maar gaat nog een stapje verder. Biodynamische bedrijven krijgen extra normen opgelegd voor bemesting, dierenwelzijn en stoffen die toegelaten zijn in de verwerking.
Biologische en biodynamische landbouw zijn niet vanzelfsprekend beter voor het klimaat. Het kan juist zo zijn dat een niet-biologische boer een efficiëntere methode heeft waarmee minder impact wordt gemaakt op het klimaat. Volg je het nog?
Palmolievrije pindakaas?
Om palmolie is veel te doen. Het aanleggen van palmolieplantages gaat gepaard met flinke ontbossing. Nog steeds wordt er dagelijks kostbaar oerwoud gekapt om plaats te maken voor palmolieplantages. Dit zijn bossen die we nodig hebben om klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit te stoppen. Ook staat de palmoliesector bekend om misstanden richting mensen die voor de palmoliebedrijven werken of in de regio wonen. Stoppen dus met palmolie is het eerste wat in je opkomt toch? Maar helaas zo simpel ligt het dus niet. Want palmolie is een ontzettend handig en ook efficiënt product. Voor alternatieven is vaak veel meer landbouwgrond nodig en deze grond is er niet (kijkend naar alle monden die wereldwijd gevoed moeten worden). Ook zijn de plantages een belangrijke vorm van inkomsten voor lokale bewoners. Nu zijn er bedrijven die als standpunt innemen dat we beter palmoliebedrijven kunnen reguleren op het gebied van duurzaamheid: dus regels opstellen voor palmoliebedrijven om te verduurzamen en dat controleren. Als palmolie voldoet aan de duurzaamheidscriteria dan heeft het een RSPO-keurmerk. Hoewel ook milieuorganisaties aangeven dat dit keurmerk niet ver genoeg gaat. Ik ben er nog niet uit in welk kamp ik zit.
Mocht je voor pindakaas zonder palmolie gaan, dan is het goed om te weten dat er soms een olielaagje op kan komen drijven. Dit is normaal, het testpanel is dit ook tegen gekomen. Dit voorkom je door deze pindakaas in de koelkast te bewaren en door even te roeren voor gebruik. Is je palmolievrije pindakaas juist wat uitgedroogd? Even opwarmen in de magnetron of in een pannetje water helpt, net als het zelf toevoegen van wat plantaardige olie.
Ambachtelijke pindakaas
Wat ik heel leuk vind aan deze pindakaastest is dat ik van volgers kleine, ambachtelijke pindakaasmakers getipt heb gekregen die je niet snel in de supermarkt tegenkomt en die ik dus zelf ook nog niet kende. Kleine bedrijfjes -en zelfs een eenpitter- met een grote liefde voor mooie pindakazen van eerlijke ingrediënten. Het ondersteunen van lokaal ondernemerschap vind ik altijd een mooi duurzaam doel.
Duurzame pindakaas: de test
Voor deze review heeft het testpanel acht pindakaasmerken getest die ik van volgers op Instagram getipt hebben gekregen als hun favoriet. Het gaat om deze merken: De Pindakaaswinkel, Mister Kitchen, VanThuys, Zeemansboter, Horizon, Ekoplaza huismerk, Krekeltje en pindakaas van Demeter. De laatste vier kocht ik overigens allemaal bij Ekoplaza. In d
it artikel richt ik me eerst op de merken die ik het vaakst getipt heb gekregen. Deze zijn allemaal palmolievrij. Het testpanel bestaat uit twee pindakaasliefhebbers: man David en zoon Frank (6). Zij zijn het eens met de volgers: alle acht zijn smaakvol en het proberen waard, maar er zijn ook verschillen!
Je ziet het: dit is een grondige pindakaastest 😉
Duurzame pindakaas van De Pindakaaswinkel
De pindakaaswinkel maakt smeuïge donkerbruine pindakaas die zoutarm en palmolievrij is. We hebben de naturel smaak getest, maar ook het proeverijtje met zes populaire smaken, zoals dadel & kaneel en chilipeper & citroengras gingen er goed in bij het testpanel. In een pot zitten 710 pinda’s wat gelijk staat aan gemiddeld 98% pinda. De pinda’s komen -net als Calvé pindakaas- uit Argentinië en zijn duurzaam (niet biologisch) geproduceerd. Michiel van De Pindakaaswinkel: ‘Wij kiezen bewust voor landbouw in Argentinië omdat dit op een hoog niveau zit, zowel de kwaliteit van de productie als de arbeidsomstandigheden en inkomen voor de boer.’
David over de naturelsmaak: ‘Het lijkt wel stroop! Een fijne subtiele smaak en minder zout dan je gewend bent.’ Frank (6): ‘Plakkerig, echt pindakaas.’ De pindakaaswinkel zit in Amsterdam waar oprichter Michiel de pindakazen met de hand maakt. Je kunt de tien verschillende smaken ook online bestellen. De naturel pot (420 gram) kost €5,95.
Duurzame pindakaas van VanThuys
Oprichter en chef-pindakaas Boy voelde zich helemaal vereerd dat zijn pindakaas was genoemd. Maar wat dacht je dan Boy? Zijn pot bestaat uit 100% pinda’s. VanThuys maakt namelijk zelf pindakaas ‘zonder ellende’: hij maakt alleen gebruik van pinda’s van duurzame en eerlijke teelt uit Argentinië, geen toegevoegde suikers, geen zout (sommige smaken zijn zoutarm), geen e-nummers en ook geen palmolie. Hij maakt een aantal smaken, dus hooguit worden wat specerijen toegevoegd, zoals een pot met chilipeper, kaneel en gerookte paprika en een pot met een snufje zout. Leuk detail: Boy is bezig met een experiment met in Nederland geteelde pinda’s.
Deze pindakaas is een stuk lichter van kleur en ook steviger van structuur dan je gewend bent. David: ‘Deze pindakaas heeft een goede bite met kleine stukjes pinda, ik hou hier van. Frank (6): ‘Pinda’. VanThuys heeft vooral verkoopplekken in het oosten van het land, maar is ook gewoon online te koop. Een pot van 220 gram zonder stukjes noot kost €3,50. Ondanks dat we stukjes pinda proefden, hadden we een pot zonder stukjes. Ik ben dus heel benieuwd hoe een pot mét stukjes smaakt, want wij houden wel van die bite.
Duurzame pindakaas van Mister Kitchen
Mister Kitchen is het merk van drie vrienden uit Groningen. Ze hebben een foodbedrijf en maken óók pindakaas die overigens gewoon in de meeste supermarkten in het schap ligt (bij onze Jumbo in ieder geval wel). De pindakaas bestaat voor 84% uit pinda’s en is palmolievrij. De pinda’s komen -net als De Pindakaaswinkel en Calvé- uit Argentinië. Mister Kitchen: ‘Volgens ons zijn dit de beste pinda’s. Onze ervaring is dat biologisch niet altijd de beste en duurzaamste keuze is. Wij zijn voor groente en fruit niet dogmatisch van de biologische stempel.’ Onze missie is smeuïge, gestabiliseerde pindakaas zónder palmolie. Dat is namelijk echt de killer voor regenwoud, zelfs de zogenaamde duurzame palmolie’.
David: ‘Deze pindakaas lijkt qua kleur structuur het meest op hoe ik pindakaas ken, maar wel minder zout. Een lekkere gebalanceerde smaak en de stevige pasta smeert goed.’ Frank (6): ‘Pindakaas’. Een pot van 300 gram kost €2,99.
Biologische pindakaas van Zeemansboter
Zeemansboter maakt pindakaas van biologische pinda’s en zonder palmolie. Je koopt 99,8% pinda en 00,2% zeezout. Na een woeste zeereis komen de pinda’s aan in de haven van Rotterdam. Superleuk detail: check het etiket voor het schip van de pinda’s. Van dit merk heb je drie smaken: naast naturel is er een pittige variant met chili en rozijn voor zoete kauwen. Deze pindakaas is opvallend lichter van kleur met veel structuur. David: ‘Deze smaakt het meest naar een handje pinda’s.’ Frank (6): ‘Lekker’. Zeemansboter is te koop bij diverse (online) speciaalzaken. Een naturel pot van 250 gram kost €3,95.
Biodynamische pindakaas van Demeter (Ekoplaza)
Biodynamische pindakaas zonder palmolie op basis van 99,6% pinda’s. Deze pindakaas is geproduceerd op SEKEM, een biodynamisch landbouw initiatief in Egypte. Met compost en koeienmest hebben ze de dorre woestijngrond weten te transformeren tot een groene oase voor mensen en natuur. Ook de levensstandaard van de boerenfamilies is sterk verbeterd met onderwijs, medische zorg en een eerlijk salaris. David: ‘Lekkere pindakaas, goed smeerbaar en dit bijzondere duurzame verhaal geeft deze pindakaas een gouden randje.’ Een pot van 250 gram kost €3,19.
Meer duurzame pindakaas
- Ekoplaza huismerk (ongezouten en gezouten): 100% biologische pinda’s en palmolievrij. David: ‘Vol, romig en veel pindasmaak. Romig met pindastukjes. Weliswaar zoutloos, maar heel veel smaak.’ Een pot van 500 gram kost €4,99.
- Horizon pindakaas (Ekoplaza): 100% biologische pinda’s en palmolievrij. Een pot van 650 gram kost €6,99. David: ‘Uitstekende gebalanceerde pindakaas.’
- Krekeltje pindakaas (Ekoplaza): 94% biologische pinda’s én biologische palmolie. Een pot van 250 gram kost €3,19. David: ‘Ik proef veel pinda. Ik denk dat rode schilletje te proeven wat weleens om een pinda zit.’
Ook een duurzame en vooral lekkere pindakaas tip?
Mis je een fantastisch duurzaam, eerlijk, biologisch dan wel ambachtelijk pindakaasmerk? Stuur me gerust een berichtje! Dan kan ik het testpanel inschakelen voor een review! Ik zal alvast zeggen dat ze een beetje door moeten eten, want de voorraad is nog lang niet op :).
Wil je meer zaken in je leven duurzamer kopen?
- Bloemen: Bekijk wat er mis is met bloemen en hoe je bloemen duurzamer kunt kopen.
- Wijn: Bekijk wat er mis is met wijn en hoe je wijn duurzamer kunt kopen.
- Olie: Bekijk wat de klimaatimpact is van olie en hoe je kookolie duurzamer kunt kiezen.
- Tweedehands gadgets: Ook mooie gadgets kun je duurzamer, namelijk refrubished kopen.
