Hoe slecht is (eco) fleece voor het milieu?

Hoe slecht is een vintage fleece trui voor het milieu en hoe zit het met eco fleece dat is gemaakt van gerecyclede materialen zoals PET-flessen? Achter zo’n lekkere warme trui, gaat een enorme milieu-impact schuil. Want fleece is een synthetische stof. Bij het wassen en dragen kunnen microplastics loslaten. En dat is niet ondenkbaar bij zo’n lekkere zachte fluffy trui. We duiken in de wereld van fleece.

Hoe slecht zijn microplastics voor het milieu en de gezondheid?

Microplastics zijn overal. En met overal bedoel ik écht overal. De kleine stukjes plastic die je niet of nauwelijks met het blote oog kunt zien, verspreiden zich via water en lucht. Je vindt ze terug in de natuur, in dieren, ze zitten zelf in onze voeding, in ons lichaam én in het lijf van onze (ongeboren) kinderen. Best een eng idee als je erover nadenkt. Helemaal omdat microplastics niet afbreekbaar zijn en er aanwijzingen zijn dat microplastics slecht zijn voor onze gezondheid. Bij het tv-programma Radar (2019) vertelt de directeur van Plastic Soup Foundation dat er aanwijzingen zijn dat microplastics de immuuncellen en longcellen kunnen aantasten wat voor ontstekingsreacties en hormoonverstoringen zou kunnen zorgen. Om dit definitief vast te kunnen stellen, is aanvullend onderzoek nodig.

Niet plastic, maar microplastics zijn het echte probleem

Ook Babette Porcelijn, auteur van het boek De verborgen impact, maakt zich ook grote zorgen over het microplasticsprobleem en de natuurschade die ermee wordt aangericht. In haar boek geeft ze aan dat we massaal focussen op het verkeerde: het zijn niet de zichtbare plastic verpakkingen waar we ons druk om zouden moeten maken, maar juist de onzichtbare microplastics die een milieuramp aanrichten.

Waar komen die microplastics vandaan?

Het is me duidelijk dat microplastics een gigantisch milieuprobleem zijn. Maar waar ontstaan die microplastics? Dit wil ik weten om ook een beeld te krijgen van de rol van mijn fijne fleece trui. Microplastics ontstaan onder andere bij het afbreken van plastic zwerfvuil dat in de natuur ligt. Dieren krijgen het via hun voedsel binnen of die kleine deeltjes komen in het water en zo in de voedselketen – ook in ons – terecht. Dan heb je ook nog microplastics die bewust in producten worden toegevoegd. Daar schrik ik van. Bewust? Ja, echt waar. In make-up, verzorgingsproducten en schoonmaakmiddelen voegen fabrikanten soms bewust microplastics toe als ingrediënt. Eén van de redenen is om het lekker smeerbaar te maken. We leven in een gekke wereld, maar dat wisten we al.

Zo slecht is mijn fleece trui dus

Maar daarmee zijn we er nog niet. We hebben de grootste boosdoeners nog niet eens genoemd. Kleding? Ja, je komt in de buurt. Maar de allergrootste boosdoener voor het ontstaan van microplastics zijn autobanden. Dit is goed voor gemiddeld één kilo microplastics per Nederlander per jaar. En om het duurzame dilemma even lekker ingewikkeld te maken: elektrische auto’s verspreiden meer microplastics dan benzineauto’s, omdat ze gemiddeld zwaarder zijn. Poeh, wat een dossier.

Nu dan toch die kleding? Absoluut! Kleding dragen, maar vooral wassen is een grote boosdoener van microplastics. Het staat op de tweede plaats, zo blijkt uit cijfers van Plastic Soup Foundation. Om je een beeld te geven: elke vijf kilo was van synthetische kleding laat gemiddeld negen miljoen microvezels los. Dit komt dus via de leidingen in de natuur terecht. Dus om even terug te komen op die fluffy fleece trui: die draagt dus zeker bij aan het microplasticsprobleem.

Fleece trui, helaas een verspreider van microplastics.

De milieu-impact van mijn fleece trui

Mijn vintage fleece trui is, net als elke fleece trui uit die tijd, gemaakt van 100% polyester. Dit is een synthetische stof gemaakt van aardolie. Een vorm van plastic dus. Fleece mag dan wel lekker warm en zacht zijn, maar als je over straat loopt (of zoals ik er in sport) dan komt door de wrijving piepkleine plasticdeeltjes los. En als je een fleece trui in de wasmachine stopt, dan weten we nu dat er nog meer vezels loskomen. Geschat wordt dat één fleece trui in de was zo’n 250.000 vezels loslaat, wat goed is voor 1,7 gram microplastics. En als je nu denkt dat je alle microplastics wel uit je oude fleece trui hebt gewassen, dan zit je er helemaal naast: bij oudere truien komt bijna twee keer zoveel vezels vrij als bij nieuwe truien. Waarom weet ik niet, zal vast iets met slijtage te maken hebben. Deze deeltjes komen via de afvoer van je wasmachine in het milieu terecht en verspreiden zich via verschillende routes uiteindelijk naar het oppervlaktewater, de bodem en de lucht. Die fleece trui moet de de deur uit?

Fleece duurzamer kopen

Nu kun je fleece duurzamer kopen. Zo zie je steeds meer fleece kleding dat is gemaakt van gerecycled PET (vaak is dit gemaakt van PET-flessen). Het goede nieuws hierover is dat er geen olie uit de grond is geboord voor het maken van je trui, maar dat bestaande plastics zijn hergebruikt om jouw kledingstuk te maken. Het slechte nieuws is dat kleding van gerecycled PET nog steeds microplastics afgeven. Het meest duurzame alternatief is kleding kopen van natuurlijke materialen. Zo bestaat er bijvoorbeeld fleece van katoen en ook hout (cellulose, waar ook tencel van is). Besluit je voor katoen te gaan, dan is het wel belangrijk om te checken of dit gecertificeerd biologisch katoen is, want inmiddels weten we dat de kantoenproductie ook ontzettend belastend is voor onze planeet.

Fleece trui duurzamer dragen

Nu ik weet dat bepaalde polyester stoffen meer microplastics loslaten, vind ik dat we deze materialen minder moeten kopen (of nog beter: produceren). Denk aan die fleece trui of een warme sjaal of: dit zijn toch stoffen die eerder gaan pluizen én er zijn betere, duurzame alternatieven. Maar voor andere kledingstukken zoals een regenjas, badpak of mooie (gladde!) winterjas vind ik gerecycled polyester helemaal zo gek nog niet. Dit zijn kledingstukken die je niet vaak wast en die door de gladde structuur niet snel zullen pluizen en dus microplastics los zullen laten. Voor die kledingstukken zou ik geen beter alternatief weten. Ik denk dat dit ook nog niet bestaat, maar eerlijk: van die oude fleece trui moet ik af.

Heb je kledingstukken van polyester die kunnen pluizen en wil je daar nog geen afstand van doen? Dan heb ik een paar tips voor je:

• Was deze kleding spaarzaam.
• Hoe heter je kleding wast, hoe meer microvezels er vrijkomen. Probeer deze synthetische kleding zo koud mogelijk te wassen.
• Gebruik bij voorkeur vloeibaar wasmiddel. Volgens Milieu Centraal komen er dan minder vezels los en vermijd ook wasverzachter met een geurtje. Ik voeg daar nog aan toe: kies wasmiddel van een ecologisch merk en gebruik natuurazijn als vervanger voor wasverzachter.
• Gemiddeld komen er in de droger 3,5 keer zoveel microvezels vrij als in de wasmachine. Daarom is het beter om die kleding gewoon uit te hangen.
• Er zijn verschillende gadgets op de markt om microplastics op te vangen in je wasmachine. Plastic Soup Foundation adviseert een abonnement op een wasmachinefilter van PlanetCare, dit apparaat bevestig je aan de slang van je machine. Andere oplossingen zijn een waszak van GuppyFriend of een Cora Ball. Ook komen er steeds meer nieuwe wasmachines op de markt met een ingebouwd microplasticsfilter.
• Ben je uitgekeken op deze kleding? Denk goed na of het zinvol is om het weg te geven aan een goed doel of een kringloopwinkel of dat je het beter in de kledingbak kunt gooien voor recycling.
  
  

Op foto: een PlanetCare wasmachinefilter, een microplasticvezel naast een rijstkorrel en een Cora Ball.

Meer groene fashiontips van thegreenlist.nl

• Bekijk ook: minder wassen en toch schone kleding.
• Bekijk ook: hoe zit het met microplastics in badmode?
• Bekijk ook: alles over kledingmaterialen.
  
  

Photo credits: PlanetCare, Cora Ball, thegreenlist.nl (hoofdbeeld en overig).