Lentekriebels! Voel jij ze al? Zo rond Pasen krijgen we allemaal zin om ons huis weer op te frissen, wat kleur naar binnen te brengen en soms zelfs in een grote schoonmaak. Het neerzetten van een paastak is een oude traditie die een beetje in het verlengde hiervan ligt: het is een overblijfsel van de verering van de meiboom, waarmee het begin van de lente en daarmee een nieuw begin werd gevierd. Veel mensen kopen de paastak in de supermarkt. Hup, plastic eraf en in een vaas. Toch een beetje zonde als je nadenkt over de bestrijdingsmiddelen, het transport en de verpakking. Hoe kom je dan aan een mooie duurzame paastak? Je knipt een tak van een wilg (met toestemming van een buurman- of vrouw). En voor je het weet, krijgt je paastak wortels en groeit-ie uit tot een prachtige boom.
De oorsprong van de paastak
Met Pasen is het traditie om een paar paastakken in een vaas te zetten en deze te decoreren met allerlei vrolijke versiersels. In sommige delen van Nederland wordt een paastak ook wel een paasboom genoemd. Heel vroeger werden bepaalde bomen als heilig beschouwd en kwamen mensen bij de boom bijeen om te offeren en te bidden. Uit praktisch oogpunt wordt er nu gekozen voor enkele takken in een vaas, in plaats van een boom.
Welke takken vormen de ultieme paastak?
De ultieme paastaak heeft gekrulde takken met groene knoppen die later frisse blaadjes worden. Paastakken komen meestal van de krulwilg. Toen ik niet beter wist, kocht ik ze kant-en-klaar in de supermarkt. Lekker makkelijk, plastic er af en hup zo de vaas in. Gezellig samen versieren met de kinderen. Later leerde ik dat je beter geen planten in de supermarkt koopt. De sierplanten die tuincentra, doe-het-zelfzaken en supermarkten verkopen, zitten vaak vol bestrijdingsmiddelen die (zeer) schadelijk zijn voor bijen. Over gif in planten screven we al eerder dit artikel. Tel daar het transport van de takken naar de supermarkt en verpakking bij op… Het is dus niet echt een groene keuze om de paastakken in de supermarkt te kopen dus.
Kweek je eigen duurzame paastak
Oké, maar hoe kom je dan aan die mooie paastakken? Wanneer je takken van de krulwilg of krulhazelaar in een vaas laat staan, gaan deze takken wortels maken. Dat is je wellicht weleens opgevallen bij de paastakken in je vaas. Eén zo’n tak kan uitgroeien tot een nieuwe boom. Ik heb dit zelf ook gedaan en het resultaat is geweldig. De boom is nu zo’n vier meter hoog en ik kan elk jaar mijn eigen paastakken van de boom knippen. Dat noem ik pas een leuke traditie! Kijk dus eens op Marktplaats of vraag in je omgeving of iemand een krulwilg heeft en je daar een paar takken vanaf mag knippen. Je zet ze in een vaas met water, wacht tot er behoorlijk wat wortels aan gegroeid zijn en voilà, je eigen boom is geboren. Wacht nog even tot half mei voordat je jouw miniboompje daadwerkelijk in de volle grond zet.
Leer meer over de kronkelwilg.
De krulwilg (Salix babilonica ‘Tortuosa’)
De krulwilg, ook wel kronkelwilg genoemd, bloeit van maart tot en met april met gele katjes. Het is een drachtboom, dat houdt in dat hij nectar en stuifmeel produceert voor bijen en andere insecten. Voor deze vroege vliegers is het na een lange, harde winter van groot belang dat ze eens goed kunnen bijtanken. De gele katjes zijn hiermee de rijkelijk gedekte tafel voor insecten.
Hij staat graag in de volle zon of half zon. De krulwilg kan acht tot twaalf meter hoog worden, maar laat zich prima in toom houden bij een regelmatige snoeibeurt. Hij groeit graag op een vochtige grond, maar doet het overal wel prima. Bij mij staat hij in de kippenren. Hij verliest zijn blad in de winter, de kronkelende takken geven een mooi decoratief silhouet.
Inheemse planten en bomen
De Krulwilg is inheems in Oost-Azië. Het heeft de voorkeur om zoveel mogelijk inheemse bomen, struiken en planten in je tuin te zetten. Waarom inheemse planten belangrijk zijn, kun je hier lezen. Ik heb niet uitsluitend inheemse planten in mijn tuin, maar ik doe er wel mijn best voor om voor het overgrote deel inheemse planten te gebruiken. Komen planten niet hier uit de regio, dan moeten ze voor mij wel altijd een toegevoegde waarde hebben voor de dieren, zoals stuifmeel of voedsel in de vorm van besjes. Ik gebruik ook niet-inheemse planten om de bloeiboog zo lang mogelijk te maken. Ik streef ernaar om jaarrond altijd iets in bloei te hebben, zodat de insecten worden voorzien van stuifmeel en nectar. En dat lukt niet altijd met alleen inheemse planten.
Wat kun je nog meer met de wilgentakken?
Veel dieren zijn gek op de takken van wilgen. Konijnen, geiten en paarden eten ze heel graag. De wilg is een hele sterke plant, dus je kunt prima wekelijks een paar takjes afknippen. De takken zijn ook goed te verwerken in bloemstukken of in een vaasje bloemen uit eigen tuin. Maar er is meer wat je met deze plant kunt doen!
Wilgenwater van je duurzame paastak
Ook kun je wilgenwater (een aftreksel van de twijgjes) als alternatief voor stekpoeder gebruiken. Stekpoeder gebruik je om stekjes beter te laten groeien, maar met een wilg kun je dit prima zelf maken en hoef je dus niet een potje stekpoeder te kopen. Wilgen wortelen heel goed, omdat ze een bepaald planthormoon bevatten, wat ook een van de bestanddelen is van commercieel stekpoeder. Daarnaast bevat wilg ook salicine. Dat is de grondstof voor acetylsalicylzuur, beter bekend als aspirine. Voor de wilg is het onderdeel van zijn immuunsysteem, het zorgt ervoor dat de hele plant reageert op een lokale infectie met ziekteverwekkers. En met een verhoogde afweer verhoog je uiteraard de kans van slagen van een stek. Wilgenwater maak je door jonge takjes (twijgjes) in kleine stukjes te knippen van 2,5 centimeter, de blaadjes te verwijderen en de takjes vervolgens in een glazen pot te stoppen. Giet er kokend water overheen en laat het afkoelen. Een andere manier is door koud regenwater in de pot te gieten en 24-48 uur te weken. Dat duurt dus iets langer, maar is wel duurzamer. Zeef het water en je kunt het meteen gebruiken, door je stekken een paar dagen in het wilgenwater te zetten.
De symboliek van de duurzame paastak
Naast dat een paastak er voor veel mensen met Pasen gewoon bijhoort om het paasgevoel te versterken, markeren ze ook de lente. Een fijn, fris, nieuw begin. Een nieuw seizoen: de terugkeer van de zon en de vruchtbaarheid. Een zelfgroeiende paastak past wat dat betreft perfect bij die symboliek! Heb jij zelf je paastak laten uitgroeien tot een prachtige wilg? Wij zijn benieuwd hoe hij staat te shinen, dus stuur ons vooral een plaatje door van jouw duurzame paastak!
Meer groene tips van thegreenlist.nl
- Bij zo’n duurzame paastak hoort natuurlijk ook duurzame paasversiering. Bekijk hier hoe je DIY paasversiering maakt van restmaterialen.
- Eieren verven? Bekijk dan snel onze DIY: natuurlijke verf voor paaseieren.
- Ben je op zoek naar vegan vervangers voor ei? In dit artikel lees je er alles over.
- Meer een zoetekauw? Probeer dan deze verrassingseieren met vegan paaseitjes eens.
Photo credits: hoofdbeeld: Hudsoncrafted (Pixabay), versierde paastak met eieren: Mariya M (Pixabay), overige foto’s: Amanda Sniekers.
