Wie denkt duurzaam bezig te zijn met het kopen van een stukje fair trade chocolade kan het mooi mis hebben, want er is nog steeds veel mis met de cacao-industrie. Salomé Trip Wagenhuis weet alles van (on)eerlijke chocolade: ‘Zelfs een reep met een veelbelovend fair trade keurmerk is niet altijd slaafvrij of duurzaam geproduceerd.’
Wat is er mis met fair trade chocolade
Fair trade chocolade waar toch kinderarbeid en uitbuiting aan kleeft of ‘duurzame chocolade’ geproduceerd in een monocultuur waardoor de biodiversiteit hard achteruit holt. Er is helaas nog steeds veel mis met de chocolade-industrie, vindt Salomé Trip Wagenhuis. Samen met haar man heeft ze een boetiek chocoladewinkel Cacao & Spice op De Wallen van Amsterdam. Haar missie is om meer mensen massaal eerlijke(re) chocolade te laten kopen. Maar dat vraagt ook iets van ons consumenten, want veel chocolade is veel te goedkoop.
Jij en je man zijn in de wereld van de keurmerken gedoken. Wat kwamen jullie tegen?
‘Dat ook in de chocolade-industrie fair trade geen garantie is voor een compleet eerlijk en duurzaam proces. Het is minder goed dan we hadden gehoopt. Er zijn erg veel keurmerken die ook allemaal weer hun eigen regels hebben. En er zijn ook keurmerken die door het bedrijf zelf in het leven zijn geroepen. In hoeverre zegt het dan iets? Een keurmerk is ook geen garantie dat een product honderd procent slaafvrij is. De laatste tien jaar is kinderslavernij alleen al met 30% toegenomen in de cacao-industrie, ondanks dat bijna alle chocolade in Nederland een of andere certificering heeft. En een keurmerk zegt helaas ook niks over duurzaamheid.’
Zijn cacaoplantages zo slecht voor het milieu?
‘Bij veel plantages is er sprake van monocultuur. Dit zijn grote aangelegde plantages met enkel rijen cacaobomen. Er is geen afwisseling in planten en bomen. Dat is slecht voor de biodiversiteit, de vruchtbaarheid van de grond, maar ook voor de kwaliteit van cacao. Daarnaast gaat het aanleggen van dit soort plantages gepaard met ontbossing. Een biodiverse omgeving is niet alleen veel beter voor de natuur, maar het maakt ook veel lekkerdere chocolade. De cacaoboom is namelijk een schaduwboom die de smaak van zijn omgeving in zich opneemt. Groeit er niets in zijn omgeving, dan krijg je ook geen lekkere chocolade. Daarom werken wij ook alleen met ‘single origin’ chocolade (chocolade van één kwalitatieve, biodiverse plantage), zodat de smaak zo goed mogelijk is. Ook verderop in het productieproces kan er nog aan duurzaamheid worden bijgedragen. Zo werken wij bijvoorbeeld met een chocolademaker die voor elke gekochte reep een boom plant, dat is toch geweldig?’
Om een slaafvrije, biodiverse reep te hebben, zullen we denk ik wel meer moeten betalen?
‘Dat klopt, maar dat is logisch. Zelfs de fair trade prijs voor cacaobonen is voor kleine boeren onvoldoende om uit de armoede te komen. Chocolade zou eigenlijk weer een luxeproduct moeten worden. We eten het nu als snoep. Dat kan ook, omdat het heel goedkoop is. Te goedkoop, dat klopt gewoon niet. Goede, duurzame chocolade zou rond de vier euro per honderd gram moeten kosten. Voor een reep zijn drie of vier grote cacaovruchten nodig. Per boom kun je twee kilo chocolade maken per jaar. Alleen daarom al kan het nooit goedkoop zijn: het is arbeidsintensief.
Chocolade zou in een luxer en duurzamer segment moeten zitten, net als wijn. Als je het niet kan betalen, dan kan het gewoon niet. Maar best veel mensen hebben wel de keuze. De enige reden dat je goedkoper chocolade kunt kopen, is omdat aan de andere kant van de lijn mensen en natuur worden uitgebuit. Die mensen hebben niet de mogelijkheden die jij hebt in een land als Nederland. Het gebeurt zelfs nog steeds dat kinderen worden ontvoerd om op een plantage te werken. Samen houden we dat in stand. Wanneer komt het punt dat we zeggen: dit is niet normaal?’
Wat is voor jou wel normaal?
‘Wij verkopen alleen producten volgens het principe van de ‘direct trade’: er zitten niet meer dan twee stappen tussen de boer en de consument. Dat maakt het product transparant. Het is gegarandeerd slaafvrij en je kunt zelfs de meeste plantages gewoon op social media volgen en de mensen zien die aan jouw chocolade werken. Bovendien is de chocolade ook gewoon heel erg lekker.’
Is chocola dan niet gewoon chocolade, allemaal dezelfde smaak?
‘Zeker niet! Goede pure chocolade is bijvoorbeeld niet bitter, maar heeft allerlei verschillende smaken in zich, bijvoorbeeld zoet, notig of exotisch. Dat komt omdat de bonen uit een biodiverse omgeving komen en niet gemixt zijn met andere cacaobonen. Het is echt een ambacht. In de meeste supermarktchocolade zit vooral heel veel suiker, van de cacao proef je weinig. Wij verkopen chocolades die allemaal heel anders van smaak zijn. En vegan bonbons! Ook kun je kiezen voor chocolade waarmee je vrouwelijke boeren steunt.’
Vertel als laatste eens meer over de toffe plek waar jullie winkel zit?
‘Cacao & Spice zit midden in The Green Light Disctrict. De gemeente Amsterdam wil het oude wallengebied graag groener zien en koopt daarom panden op waar kleine ondernemers, zoals ik, zich dan in kunnen vestigen. Heel gedurfd en gaaf! Je vindt er allerlei ondernemers die zich bezighouden met duurzaamheid. Iedereen die een rondje Green Light Disctrict doet, nodig ik van harte uit langs te komen. Als je niet in de gelegenheid bent langs te komen, kan je ook deelnemen aan één van onze virtuele chocoladeproeverijen.’ Bekijk meer over Cacao & Spice, ze hebben ook een webshop.
Thegreenlist.nl heeft The Green Light District wandeling gedaan en ondekte naast Cacaco & Spice nog veel meer toffe winkels die je niet mag missen tijdens de wandeling. Alle tips hebben we gebundeld in een artikel: Green Light District: wandelen door duurzaam Amsterdam.
Meer inspirerende verhalen van duurzame doeners
- Bekijk ook: Elisah van Zero Waste Nederland over een wereld zonder afval.
- Bekijk ook: Laura over een minimalistische garderobe waar je blij van wordt.
- Bekijk ook: Manu van Klimaatgesprekken over het praten over klimaatverandering.
Photo credits: hoofdbeeld: Cacao & Spice, overig: thegreenlist.nl.
