Citytrip Lissabon met een groen randje

‘Have you ever seen in the sky of Lisbon, Lisbon…’ Het prachtige Lissabon wordt zelfs toegezongen. Niet gek, dat deze prachtige stedentripbestemming al járen op de bucketlist van Saskia stond. Maar een vliegreis is niet duurzaam en toch ging ze met haar gezin. Hoe kun je een stedentrip in Lissabon duurzamer aanpakken. En hoe ga je om met die vliegreis?

Wat te doen in Lissabon

Als je aan Lissabon denkt, dan denk je al snel aan de toren van Belém, aan pastéis de nata, aan kleurrijke kronkelstraatjes met mozaïektegels en aan fadomuziek. Dat moet je absoluut allemaal opsnuiven als je naar Lissabon gaat, maar Lissabon is véél meer dan dat, hebben wij ontdekt. We lieten in de krokusvakantie de eindeloze regen van Nederland achter ons om een week lang Lissabon en de omgeving te ontdekken, waar elke dag de zon scheen en het een aangename 22°C was. We hebben genoten van al het moois dat deze omgeving te bieden heeft en we zijn naast de toeristische trekpleisters juist op zoek gegaan naar de alternatieve, lokale en duurzame dingen die niet vaak in artikelen of blogs genoemd worden. Ik neem ze met je door! Maar eerst even over die (vlieg)reis.

Reizen naar Lissabon

Een vliegreis naar Lissabon brengt gemengde gevoelens met zich mee als je probeert duurzamer te leven. Een vliegreis is geen duurzame keuze, daar kunnen we kort over zijn. En een autovakantie met een benzineauto is ook niet zonder uitstoot. Maar als je van reizen houdt en de wereld wilt zien, is het bijna onvermijdelijk om weleens het vliegtuig of de auto te pakken. Hoewel internationaal treinen ook steeds toegankelijker en beter zal worden, dit is namelijk onderdeel van de Europese Green Deal.

Nu kun je Lissabon ook met de auto en het openbaar vervoer bereiken, maar dat is wel een flinke rit. Met het openbaar vervoer reis je met de trein naar Parijs waarna je een (flix)bus moet pakken, dit kost je in totaal ongeveer 33 uur voor een enkele reis (bron: trainline.com). En bekijk hier een reisverslag van een journalist die in vijf dagen met de trein naar Lissabon reiste. Met de auto naar Lissabon kost je zonder stops ongeveer 22 uur. Met overnachten en de nodige pauzes ben je naar verwachting drie dagen onderweg (enkele reis ook). Het vliegtuig is de snelste optie. Je kunt Lissabon met een directe vlucht bereiken. De vliegtijd is iets minder dan drie uur.

Over hoeveel CO2-uitstoot hebben we het?

Het zal je verbazen, maar als je in je eentje naar Lissabon zou reizen, dan is vliegen zeer waarschijnlijk een duurzamere keuze dan de auto. Op de website van Trees For All kun je uitrekenen wat de klimaatimpact is van je reisgedrag, zij maken voor hun berekening gebruik van de emissiefactoren van Milieu Centraal. Een retourvlucht Amsterdam-Lissabon kost één persoon 0,91 ton CO2. Een retourrit met een middelgrote benzineauto kost 0,64 ton CO2, een grote benzineauto 0,97 ton CO2. Het enige verschil is dat je in een auto vaak met meerdere personen reist, terwijl de CO2-uitstoot hetzelfde blijft. Daarnaast kun je ook elektrisch rijden, wat nog een stuk schoner is.

Als je niet afhankelijk bent van schoolvakanties en je reist met meerdere personen, dan is absoluut de duurzame tip om Lissabon met de auto te bezoeken. De roadtrip ernaartoe is bovendien een leuk avontuur! Vanwege de lange reistijd, kun je er dan wel beter een lange vakantie van maken en meteen meer van het land zien. Portugal heeft zoveel te bieden. Voor de mensen met kinderen die afhankelijk zijn van korte schoolvakanties is een vliegvakantie naar Lissabon eigenlijk de enige serieuze optie.

Vliegreis en autovakantie compenseren

Helaas is het niet mogelijk om te kiezen voor een duurzamere vliegreis. Die keuze is er niet. Het ziet er ook niet naar uit dat vliegen snel veel duurzamer gaat worden. Er wordt wel druk geëxperimenteerd met het ontwikkelen van duurzame ‘synthetische’ brandstoffen en lichtere vliegtuigen met andere vleugels, maar het ziet er niet naar uit dat we dit snel op grote schaal kunnen gaan gebruiken. Dus het enige wat je als reiziger kunt doen: je vliegreizen en autovakanties heel bewust kiezen en de CO2-uitstoot van de reis zelf compenseren, dus niet via het geboden vinkje bij het boeken van je ticket, maar zelf doen via een goede organisatie en voor een hoger bedrag. Ga je met de auto? Vergeet dan ook niet om de CO2-uitstoot van die reis achteraf te compenseren. In dit artikel helpen we je op weg.

Sneakpeak van een paar Lissabontips die in dit artikel terugkomen: de vlooienmarkt Feira da Ladra, de lekkerste pastéis de nata en LXFactory.

Citytrip Portugal

Lissabon is prachtig en dat weten heel veel mensen. Per jaar verwelkomt Lissabon zo’n vijf miljoen toeristen. Wat wil je ook met al die prachtige historische bezienswaardigheden, de zon die vaker wel dan niet schijnt en het goede eten en drinken dat voor de verandering nog best wel goed betaalbaar is voor Europese begrippen. Waar vind je nog een cappuccino voor 1,80 euro? En de Portugezen zijn zó zacht en vriendelijk. Het toerisme is heel erg belangrijk voor de bewoners van deze stad. Veel mensen leven ervan. Als je er zo naar kijkt, kun je met je vakantie ook iets terugdoen voor de lokale bevolking. Maar het betekent ook dat het er druk (en heet) kan zijn. Geen ideale combinatie. Doe jezelf en de locals een plezier en kom in de rustigere maanden. De beste tijd om Lissabon te bezoeken is wat mij betreft tussen oktober en april.

Waar moet je zijn in Lissabon?

Trek je wandelschoenen maar aan, want Lissabon is gebouwd op zeven heuvels. Dat is flink klimmen en afdalen soms, hoewel er ook trammetjes zijn om je af en toe een zetje te geven als je het niet meer trekt. Nee hoor, ook wandelend is het prima te doen. Goed voor de conditie ook, en je kunt beter de verscheidenheid van al die huisjes met mozaïek tegeltjes bewonderen, af en toe een bijzonder winkeltje inglippen en ook beter stilstaan bij de prachtige vergezichten en graffiti die je ook tegenkomt tijdens je stadswandeling. 

Als je je gaat voorbereiden op je reis naar Lissabon, dan kom je al snel bij artikelen en blogs die je heel goed uitleggen hoe de stad in elkaar steekt en welke wijken de moeite waard zijn om te bezoeken en waarom. Check (en bookmark) vooral dit fijne artikel even van wegwijsnaar.nl. Zij leggen het heel goed uit. Omdat ik het heel leuk en belangrijk vind om juist de onontdekte plekken te ontdekken, heb ik een langere lijst samengesteld van wijken, langer dan de meeste blogs. Er is zoveel meer te zien in Lissabon en júíst die onontdekte dingen vind ik vaak veel interessanter.

Let op: de wijken lopen een beetje door elkaar heen, grenzen zijn soms niet helemaal goed aangegeven op de kaart en wijken worden soms bij elkaar getrokken onder één noemer.

• Bairro Alto: één van de populairste wijken van de stad met schilderachtige smalle straatjes en een mediterrane sfeer. Deze wijk staat vooral bekend om de barretjes, restaurantjes en het nachtleven.
• Cais do Sodré: een populaire uitgaanswijk tegen het centrum. Hier vind je onder andere de Time Out Market (kom ik zo op), rooftopbars en leuke restaurantjes en barretjes. De beroemde Pink Street met de regenboog parasolletjes vind je hier ook. Deze wijk is een persoonlijk favorietje.
• Principe Real: een chique wijk grenzend aan Bairro Alto met mooie (duurzame) winkels. Hier vind je ook de botanische tuin en leuke restaurantjes met mooi uitzicht (want de wijk ligt hoog). Twee leuke restauranttips met uitzicht zijn Honest Greens (duurzame restaurantketen) en Lost In (ook vegan keuzes, Indiaas). Deze wijk is ook een topper, maar er ligt nog een wijk naast die écht een hidden gem is. Deze wijk komt in geen blog voor en heet São Bento. Deze licht ik apart uit.
• São Bento: door ons gekroond tot de Pijp van Lissabon, en dat is een compliment. Dit is zo’n te gek buurtje. Wij snappen niet dat dit niet vaker getipt wordt. Verwacht hier prachtige straatjes en groene parkjes waar gewoond en geleefd wordt en heel veel gezellige barretjes en restaurants. Navigeer naar Jardim Fialho de Almeida en je zit in een leuk stukje. In deze wijk zit ook het regeringsgebouw.
• Santa Catarina: een rustige woonwijk met schilderachtige straatjes dat aan Bairro Alto zit vastgeplakt. Een ideaal buurtje om te slapen: lekker rustig en op loopafstand van alles. Je vindt hier ook leuke duurzame en tweedehandswinkeltjes en koffietentjes. Lissabon heeft ook een Green Street (straat: Rua da Silva) (check tips in deze blog) met veel leuke vegan restaurantjes.
• Alfama: de oudste wijk van Lissabon met veel heuvelachtige kronkelstraatjes en bezienswaardigheden. Dit is de favoriete wijk van veel bloggers. Je moet zeker lekker vaak struinen door dit buurtje. Sommige straatjes zijn echt adembenemend mooi, maar delen vond ik ook wat (te) toeristisch. Hallo restaurants met menukaarten met foto’s in zes talen…
• Baixa & Chiado: dit is de moderne wijk van Lissabon met veel winkels. De straten zijn breder en vlakker. Dit is het hart van Lissabon. Verwacht hier ook veel toerisme zoals toeristische restaurantjes met proppers.
  
  

Wandelen door Chiado, lunchen aan de overkant van het water in de wijk Cacilhas en zonsondergang bij Rooftopbar Park.

• Graça: de wijk met het mooiste uitzicht. Ook een topper! Deze wijk ligt vlakbij het bekende Castelo de São Jorge waar je sowieso heen wilt.
• Belém: deze wijk ligt buiten het centrum, maar is heel makkelijk vanaf het centrum te bereiken met tram 15 (kaartje koop je op het station of nog beter: neem een dagpas, meer over het openbaar vervoer in Lissabon lees je hier – handige Nederlandse blog). In een kwartiertje stap je uit bij het klooster, de beroemde bakker waar je de pastéis de Belém kunt proeven en de toren van Belém is ook in de buurt. Het is een wijk die je zeker gezien moet hebben, maar de rijen overal zijn, zelfs in februari, flink. Tip: bezoek deze wijk als ochtendwandeling en bewonder het klooster en de toren alleen van buiten en geniet dubbel van je pastéis de Belém. Want die moet je proeven, anders kun je niet vertellen welke je nou lekkerder vindt: een pastéis de Belém of pastéis de nata. Ga terug met tram 15 en stap halverwege uit bij LXFactory. Kom ik zo op…
• Alcântara: deze wijk is up-and-coming en vooral beroemd om de LXFactory, een oud industrieel gebied dat is omgetoverd tot uitgaanshub met veel leuke boetiekjes, galerieën, restaurantjes en zelfs een rooftop. Op zondag is er ook een marktje. Je komt er langs op weg naar Belém. Tram 15 stopt voor de deur. Echt een must-visit als je het mij vraagt.
• Cacilhas: pak de veerboot van Cais do Sodré en steek in tien minuten over naar deze ruige buurt aan de overkant van het water. Tip: ga voor lunch traditioneel (vis) eten met prachtig uitzicht bij Atira te ao Rio of Ponto Final. Hoe je daar komt: als je van de boot afkomt, ga naar rechts en loop 10-15 minuten langs het water, langs verlaten met graffiti beschilderde gebouwen en je komt aan bij deze twee hidden gem restaurantjes. Niet verder vertellen! Heb je na de lunch nog puf? Dan kun je een mooie wandeling maken naar het beroemde Christus standbeeld.
• Parque das Nações: hypermoderne wijk aan de oostkant van de stad. Het is best een aardige rit met het openbaar vervoer (of de taxi). Doe je Lissabon met kids, dan heb je een goede reden om deze wijk te bezoeken, want hier zit o.a. Oceanario (het aquarium), het wetenschapsmuseum en de kabelbaan.
  
  

Dingen die je absoluut even moet doen in Lissabon

Samenvattend verwacht ik dat je de meeste tijd zal struinen door de wijken Bairro Alto, Cais do Sodré, Alfama, Principe Real, Baixa & Chiado die op loopafstand van elkaar liggen en goed met elkaar verbonden zijn. Dingen die je niet wilt missen in het centrum van Lissabon.

• Tram 28 door de heuvels. Tip: stap op in de wijk van Cais do Sodré , dan stap je in voor het druk wordt.
• Time Out foodmarket: onze favoriete hang-out voor een borrel en lekker eten. Ze hebben veel vegetarische en vegan opties, of lokale vis als je daarvan houdt. Ideale plek met kids.
• Rooftop Park: een groene oase in de stad met een fenomenale zonsondergang. Ja, je moet door een parkeergarage om er te komen.
• Rooftop Javá: een hippe rooftop met prachtig uitzicht over het water. Tip: reis je met kinderen? Ga hier dan lunchen. Vanaf 18:00 uur zijn kinderen niet meer welkom.
• Reis je met kinderen? Dan is een bezoekje aan het aquarium heel leerzaam en tof. Het is echt indrukwekkend groot! Tip: om 10:00 en 15:00 uur is het voedertijd en vanaf 17:00 uur krijg je 50% korting op je toegangskaartje.
• Breng een bezoekje aan het Castelo de São Jorge. Tip: bezoek het kasteel vroeg (rond 10:00 uur) en ga daarna in de buurt koffie drinken in de zon bij Conqvistador of Ludo’s of ga prijswinnende pastéis de nata proeven bij Sant António.
• Heel veel goede verhalen over gehoord: een fietstocht met Baja Bikes. Tip: doe dit aan het begin van je vakantie, zodat je de stad meteen leert kennen.
• Maak tijdens de stadswandelingen een stop bij de diverse uitkijkpunten. Toppers zijn: Miradouro da Graça, Miradouro do Monte Agudo en Miradouro da Nossa Senhora do Monte.
• Ga authentiek Portugees eten. Wij hebben een leuke tip gekregen van ons guesthouse en hebben heerlijk gezeten bij Tascardoso, een restaurant dat wordt gerund door drie oudere Portugese mannen. Geweldig voor flexitariërs, maar niet geschikt voor vegetariërs.
• Pastéis de Nata eten bij één van de prijswinnende bakkers, bijvoorbeeld Manteigaria of Sant António.
• Ga fado luisteren. Alles over fado restaurants heeft wegwijsnaar.nl voor je op een rijtje gezet (inclusief tip voor een vroege fadovoorstelling voor als je met kinderen reist).
• Je komt in Lissabon prachtige straatartiesten tegen. Geef ze een aardigheidje als je de muziek tof vindt.
• Handig: je kunt in de stad ook ook heel veel plekken e-bikes en e-steps huren. Dit is alleen niet geschikt voor/met kinderen.
  
  

Duurzame en vegan restaurants in Lissabon

Hoe zit het met vegan restaurants in Lissabon? Die vraag kreeg ik vaak op Instagram. Lissabon barst van de hippe lunch- en koffietentjes en barretjes waar óók vegetarische en vegan gerechtjes op het menu staan. Ook zijn er heel wat duurzame restaurantjes waar vegetarisch, vegan, huisgemaakt, biologisch en/of hyperlokaal voorop staan. Een lijstje: 26 Vegan Food Project, Comboda, Copenhagen Cofffe Lab, Fauna & Flora (twee locaties), Green Beans, Honest Greens (keten), Hummusbar, I love Nicolau, Kong Vegan, Legumi Sushi Vegan, Lost In, My Mother’s Daughter, O Gambuzino, Organi Chiado, Scoop n Dough (vegan ijs), Senhor Uva, The Green Affair (keten), Tantura, The Mill, Time Out foodmarket (foodhall met heel veel keuze), Trattoria al Sanpietrino, Veganapati, Veganeats.

Duurzaam en tweedehands shoppen in Lissabon

Portugal staat bekend als een modeland. Veel duurzame modemerken produceren in Portugal waar je veel kleine en eerlijke ateliers vindt. En Lissabon staat bekend om kurk, een hartstikke leuk en duurzaam materiaal waar je van alles, zoals tassen, petten, meubels en etuis, van kunt maken. Dus ja, je kunt in Lissabon absoluut heel goed duurzaam shoppen, zeker in de wijken Principe Real en Cais do Sodré vind je mooie boetieks. En ook het warenhuis Embaixada (ook Principe Real) heeft prachtige kleding (sowieso heb je in deze buurt veel leuke duurzame winkeltjes). Maar net als in Nederland heeft deze kwaliteitskleding een prijs.

Betaalbaarder zijn alle tweedehandswinkels die de stad rijk is. En op zaterdag en dinsdag is er vlakbij de wijk Alfama een vlooienmarkt die heel gezellig is om even te bezoeken. Deze markt heet Feira da Ladra. Leuke tweedehandswinkels vind je ook in de buurt van het Archeologiemuseum, in de straat Calçada do Carmo (er is daar zelfs een vintage winkel voor mannen). Tot slot, kom je in de hele stad tweedehands en vintage winkels tegen. Houd je ogen dus open!

Waar te overnachten in Lissabon

Heb je even… Het zal je niet verrassen dat je in Lissabon ontelbaar veel slaapopties hebt. Van luxe hotels tot eenvoudige hostels en alles ertussenin. Kom je voor de echte Lissabonervaring, dan is mijn tip om een kleinschalig hotel of guesthouse te zoeken net buiten Bairro Alto (bijvoorbeeld in Santa Catarina of in São Bento). In deze wijken zit je echt in het oude Lissabon met de karakteristieke heuvelachtige kronkelstraatjes, maar net buiten het massatoerisme, omdat het wijken zijn waar vooral veel gewoond wordt. Prachtig en heel gemoedelijk en authentiek. Wij verbleven in Caso do Patio, een geweldige guesthouse op een rustige binnenplaats in de rustige Santa Catarina buurt. Van dezelfde keten en in dezelfde straat heb je ook Casa do Bairro. Tijdens een wandeling door de São Bento wijk – je weet wel, de Pijp van Lissabon, ontdekte ik een heel fijn duurzaam hotel die ook zeker in het groenere lijstje past: Inspira, sustainbable boutique hotel. En in de hippe duurzame Green Street heb je ook een duurzaam hotel: The Lumiares.

Wil je meer weten over hoe je een duurzaam hotel ontdekt? We hebben een artikel geschreven over hoe je de duurzame overnachtingen uit het overweldigende aanbod pikt.

Ons eco guesthouse in de wijk Santa Catarina, dichtbij Bairro Alto.

Meer leuke dingen in de omgeving van Lissabon

Jammer genoeg bezoeken veel mensen Lissabon voor een korte citytrip, in drie of vier dagen het toeristische gebied bekijken en weer op een vlucht terug naar huis. Daarmee doe je de stad en ook die belastende reis ernaartoe echt tekort. Neem minstens een week de tijd. In drie dagen heb je het centrum en de toeristische trekpleisters wel gezien, maar dan begint je avontuur pas echt. Dan neem je lekker de tijd om de rustigere wijken zoals Principe Real, São Bento, Santa Catarina, Cacilhas en Alcântara te ontdekken. En het leuke aan Lissabon is dat het veel groter is dan het toeristische centrum. Met het openbaar vervoer kun je ook de omgeving buiten de stad en de kust (strand!) verkennen.

Hoogtepunt van Lissabonreis: dagje Cascais

Een absoluut hoogtepunt van onze vakantie was een bezoek aan de kustplaats Cascais. De trein brengt je in veertig minuten naar deze prachtige historische badplaats. De treinrit langs de kustlijn is ook adembenemend mooi, dus vergeet ook niet naar buiten te kijken. Op het station van Cascais zit een fietsverhuur waar je voor een zacht prijsje fietsen (ook kinderfietsen) kunt huren. En dan begint het avontuur! In Cascais vind je goed aangelegde, veilig aangelegde fietspaden langs de kust. Je kunt een mooie route afleggen van circa elf kilometer naar een strandbar (enkele reis). Terwijl je fietst langs het water kijk je je ogen uit: prachtige kliffen, metershoge golven en een azuurblauwe zee. Een tof einddoel is een lunch bij de hippe strandbar Bar do Guincho. (Let op: de laatste honderd meter is wel een gek stukje. Je moet heel even een drukke weg op, om daarna links een onverharde weg in te schieten. Maar het is het waard!). En stop op de terugweg dan ook zeker even bij Casa da Guia, parkeer je fiets en loop langs de klif naar rechts naar een verstopt barretje Palhapita voor een cocktail, terwijl je geniet van een adembenemend uitzicht en lekkere muziek.

Een superleuk uitje als je in Lissabon bent: met de trein naar Cascais, daar fietsen huren en een prachtige route fietsen naar een toffe strandtent, Bar do Guincho.

Toffe dagtrips die we getipt hebben gekregen van locals en volgers op Instagram: kustplaats Estoril (tussen Lissabon en Cascais), de kastelen in Sintra zijn Werelderfgoed (waarschuwing: dit kan erg druk zijn), Obidos (het favoriete dorp van een Nederlandse volger die in Lissabon woont), vissersdorp Peniche (voor visliefhebbers), kustplaats Ericeira of de hoogte golven ter wereld bekijken in Nazare. Meer originele dagtrips vanuit Lissabon vind je in dit artikel.

Bonustip: ik kan ontzettend genieten van de voorpret van zo’n bijzondere trip. Vooraf lees ik me helemaal in en houd ik een document bij met alle leuke tips die ik online tegenkom. Houd je daar ook van? Dan heb ik een aantal artikelen die de voorpret verhogen: Lissabon Cityguide van The Times, Sunday in Lisbon en 21 of the best thing to do in Lisbon volgens The Times.

Citytrip Portugal, maar dan duurzamer?

Is de kogel door de kerk en heb je besloten om Lissabon te bezoeken? Make it count! Maak van deze prachtige citytrip een vakantie – probeer langer te gaan, zodat je echt kunt genieten en opladen. Geef je geld goed uit: kies voor een kleinschalige en/of duurzame accommodatie, geef je geld uit aan uitjes en restaurants van locals, probeer het massatoerisme een beetje te vermijden. In Portugal zijn mensen heel erg afhankelijk van het toerisme, ze kunnen niet zonder ons. En ga – als het even kan – buiten het hoogseizoen (dus buiten mei – oktober). Dat is voor jezelf, de stad en de mensen erg prettig. En vergeet vooral niet je reis te compenseren! Hierbij nogmaals de tips hoe je dit beter kunt doen.

Thegreenlist.nl is het groenere lifestyle magazine, met de nadruk op groener. Wij laten zien hoe je duurzamer en lekker kunt leven. Reizen en vakantie vieren valt absoluut in de categorie lekker leven en het is onderdeel van de levensstijl van heel veel Nederlanders. Gelukkig maar, want het brengt de lokale bevolking en reizigers persoonlijk ook heel veel. Wij geloven dat reizen niet meer gaat verdwijnen. De enige oplossing is dat we het beter gaan doen. En daar kan thegreenlist.nl een bijdrage aan leveren met inspiratie, tips en bewustwording. En daarom gaan we dit onderwerp niet uit de weg. Wij laten zien hoe je al die mooie bestemmingen (iets) duurzamer kunt aanpakken en hoe je het beste kunt omgaan met de belastende auto- of vliegreis die vaak onvermijdelijk is (nog).

Fan van treinreizen en vakanties in Nederland zijn we ook, kijk maar:

• Roadtrip door Friesland: met dit artikel ben je zo en route!
• Het lijstje met de leukste Texeltips, Terschellingtips en Vlielandtips.
• Of wat dacht je van Domburg, Zeeland? Ook een topbestemming!
• Gek op Nederlandse citytrips zijn we ook. Heb jij al eens Tilburg, Breda, Eindhoven, Dordrecht of Den Haag overwogen? Check onze tips per stad!