Jackfruit is een graag geziene gast op het bord van mensen met een ‘klimaatvriendelijk’ vegetarisch en veganistisch dieet. De vrucht heeft een draadjesvlees-achtige structuur en neemt perfect smaken op. Maar een jackfruit komt ook van ver, zeggen tegenstanders dan. Hoe duurzaam is dat dan? Ik bracht een bezoekje aan ’s werelds eerste jackfruit bar, een pop up restaurant van Rootzz of Nature. Dit is een Nederlands foodmerk dat jackfruit gebruikt als basisingrediënt voor vleesvervangers. Ik sprak daar met de oprichter en jackfruit-expert André Hendriks waar ik al mijn vragen aan kwijt kon.
Wat is een jackfruit?
Toen ik op Instagram verslag deed van mijn bezoekje aan het pop up restaurant van Rootzz of Nature, bleek uit een poll onder mijn volgers dat ruim 44 procent niets meent te weten over jackfruit en 51% geeft aan een klein beetje kennis te hebben van deze exotische vrucht*. Jackfruit is een grote vrucht die oorspronkelijk uit India komt, maar inmiddels komt de jack tree ook in andere landen voor, zoals in Azië, Oost-Afrika en Latijns-Amerika. De vruchten kunnen vijf tot wel veertig kilo wegen, maar de variant die wij kennen als vleesvervanger zijn jonge, onrijpe vruchten van maximaal zes kilo. Deze zijn neutraal van smaak en draadjesvlees-achtig. De grote, oudere vruchten zijn zoet en vooral geschikt voor toetjes.
Andre Hendriks: ‘Tijdens een reis door Sri Lanka ontdekte ik deze bijzondere vrucht en toen ik over de bijzondere eigenschappen hoorde, was ik meteen verkocht. Jackfruits groeien in Azië het hele jaar door gewoon in het wild, ze hebben weinig water nodig, weinig last van ongedierte en ziektes, ze beschermen andere planten én de plant is zelf ook beschermd in Sri Lanka als natuurlijke voedingsbron. Dus zoiets als eindeloze monocultuur van jackfruit plantages (wat heel impactvol is voor het klimaat en de biodiversiteit) bestaat niet.’
Hoe duurzaam is jackfruit?
Onder een kleine groep volgers, maar ook op het internet circuleren verhalen dat een jackfruit niet duurzaam zou zijn. De jackfruit is een grote vrucht, komt van ver met een boot. Een groot deel van de vrucht is niet bruikbaar en wordt weggegooid. Dus hoe duurzaam is dat dan? Dat vroeg ik mij ook af en dus heb ik deze vraag ook gesteld aan André. Hun fair trade jackfruits worden in Sri Lanka door lokale bevolking voorbewerkt en verpakt. Wat in Nederland komt, zijn alleen delen van de jackfruit die gegeten kunnen worden. Verder vertelt hij dat jackfruit ongekoeld naar Nederland komt met een slowboot. Van mijn opleiding bij Klimaatgesprekken weet ik nog dat de klimaatimpact van niet-gekoelde producten op een boot erg meevalt. Het zijn voornamelijk de gekoelde producten en de producten die met het vliegtuig komen, die een grote klimaat- en milieu-impact veroorzaken. Voor André zou het de volgende duurzame stap zijn om gedroogd jackfruit te importeren. “Dat is onze wens omdat gedroogde vruchten nog minder ruimte innemen bij transport (want water is dan ontrokken).”
Hieruit concludeer ik dus dat het raadzaam is om te checken hoe jouw jackfruit naar Nederland komst: als hele vrucht met veel waste of al efficiënt voorverpakt.
Is jackfruit dan wel gezond?
Tijdens mijn bezoekje aan de pop up store kreeg ik op Instagram ook vragen over de voedingswaarde. Een enkeling gaf aan dat jackfruit geen goede vleesvervanger zou zijn omdat het te weinig eiwit, ijzer en vitamine B12 zou bevatten. Omdat ik geen gezondheidsexpert ben, heb ik deze vraag even gecheckt bij experts. André van Rootzz of Nature: ‘Bij een vegetarisch dieet moet je sowieso goed opletten of je al deze belangrijke vitaminen en mineralen binnenkrijgt. Om die reden zijn de koelverse vleesvervangers van Rootzz of Nature ook verrijkt met eiwit.
‘Het Voedingscentrum: ‘Jackfruit zonder toegevoegd suiker of zout staat in de Schijf van Vijf. Fruit eten is goed voor de gezondheid. Het verkleint de kans op hart- en vaatziekten. Daarnaast hangt het eten van fruit samen met een lager risico op diabetes type 2, darmkanker en longkanker. Verder bevat de vrucht een beetje vezel en vitamine C.’ André van Rootzz of Nature voegt daaraan toe: ‘Jackfruit bevat geen verzadigd vet, weinig calorieën en zit vol essentiële vitamines en mineralen, het bevat daarnaast ook best veel calcium en kalium. Dat is goed voor je botten, bloed en voor je immuunsysteem.
Duurzaam en gezond eten
Mijn conclusie is, dat jackfruit niet alleen waanzinnig lekker is, het is voor mij een uitstekende vrucht die past bij een klimaatvriendelijker dieet. Je kunt jackfruit ook biologisch of fair trade kopen. Het is een superfijn product dat past bij een gevarieerd vegetarisch en veganistisch eetpatroon. Wij hebben deze vrucht helemaal ontdekt als vleesvervanger voor rendang, David maakt zijn traditionele familierecept voor rendang tegenwoordig vegan dankzij jackfruit. Hierdoor zijn we ook extra benieuwd naar de rendang van Rootzz of Nature.
Ik heb dit artikel niet in opdracht van Rootzz of Nature geschreven. Ik ben oprecht enthousiast omdat ik door het pop up restaurant ontzettend veel geleerd heb over fair trade jackfruit. En ik vind het leuk om datgene wat ik leer door mijn groene zoektocht te delen. Mocht je iets missen of op basis van betrouwbare bronnen andere informatie hebben over jackfruit, neem dan vooral contact met mij op. Je kunt met mij in contact komen via de contact- en volgbuttons onderaan deze pagina.
Meer duurzame foodtips van thegreenlist.nl
- Ken jij GREENFORCE al? Dit is een dubbel duurzame vleesvervanger in poedervorm die je zelf moet mixen met water.
- Ben je niet zo’n chef? Dan is Plant B wellicht iets voor jou: vegan kant-en-klaar maaltijden bij jou thuis bezorgd.
- Met meal preppen verspil je minder en bespaar je geld. Bekijk hoe wij dat aanpakken thuis!
- Palmolie: het is dus niet zo zwart-wit als je denkt.
*Steekproef: N = 301
