Jackfruit is een graag geziene gast op het bord van mensen met een vegetarisch en veganistisch dieet. De vrucht heeft een draadjesvlees-achtige structuur en neemt perfect smaken op. ‘Maar een jackfruit komt ook van ver’, zeggen tegenstanders dan. Hoe duurzaam is dat dan? Saskia bracht een bezoekje aan ’s werelds eerste jackfruit bar, een pop up restaurant van Rootzz of Nature. Dit is een Nederlands foodmerk dat jackfruit gebruikt als basisingrediënt voor vleesvervangers. Ze sprak daar met de oprichter en jackfruit-expert André Hendriks waar ze al haar vragen aan kwijt kon.
Wat is een jackfruit?
Toen ik op Instagram verslag deed van mijn bezoekje aan het pop up restaurant van Rootzz of Nature, bleek uit een poll onder mijn volgers dat ruim 44% niets meent te weten over jackfruit en 51% geeft aan een klein beetje kennis te hebben van deze exotische vrucht*. Jackfruit is een grote vrucht die oorspronkelijk uit India komt, maar inmiddels komt de jack tree ook in andere landen voor zoals in Azië, Oost-Afrika en Latijns-Amerika. De vruchten kunnen vijf tot wel veertig kilo wegen, maar de variant die wij kennen als vleesvervanger zijn jonge, onrijpe vruchten van maximaal zes kilo. Deze zijn neutraal van smaak en draadjesvlees-achtig. De grote, oudere vruchten zijn zoet en vooral geschikt voor toetjes.
Deze leuke jackfruit weetjes deed ik op door een gesprek met jackfruit-exprt André Hendriks. ‘Tijdens een reis door Sri Lanka ontdekte ik deze bijzondere vrucht en ik was meteen verkocht. Jackfruits groeien in Azië het hele jaar door – gewoon in het wild! Ze hebben weinig water nodig, ze hebben weinig last van ongedierte en ziektes, ze beschermen andere planten én de plant is zelf ook beschermd in Sri Lanka als natuurlijke voedingsbron. Dus zoiets als eindeloze plantages die funest zijn voor onze planeet, bestaat bij jackfruit niet. Dat vond ik heel bijzonder.’
Hoe duurzaam is jackfruit?
Onder een kleine groep volgers, maar ook op het internet circuleren verhalen dat een jackfruit niet duurzaam zou zijn. De jackfruit is een grote vrucht, komt van ver met een boot. Een groot deel van de vrucht is niet bruikbaar en wordt weggegooid. Dus hoe duurzaam is dat dan? Over dat transport was ik ook nieuwsgierig, dus deze vraag heb ik ook even aan André gesteld. Hun fair trade jackfruits worden in Sri Lanka door de lokale bevolking voorbewerkt en verpakt. Wat in Nederland komt, zijn alleen delen van de jackfruit die gegeten kunnen worden. Geen onnodig afval verschepen dus. Verder vertelt hij dat jackfruit ongekoeld naar Nederland komt met een slowboot. Door mijn opleiding bij Klimaatgesprekken weet ik dat de klimaatimpact/ CO2-uitstoot van niet-gekoelde producten op een boot erg meevalt. Het zijn voornamelijk de gekoelde producten en de producten die met het vliegtuig komen, die erg belastend zijn. Kan het nóg beter? Ja dat wel, André zou in de toekomst graag gedroogd jackfruit importeren. ‘Gedroogde vruchten nemen nog minder ruimte in bij transport (want het water is dan ontrokken).’
Is jackfruit dan wel gezond?
Tijdens mijn bezoekje aan de pop up store kreeg ik op Instagram ook vragen over de voedingswaarde. Een enkeling gaf aan dat jackfruit geen goede vleesvervanger zou zijn, omdat het te weinig eiwit, ijzer en vitamine B12 zou bevatten. Laten we ervan uitgaan dat je gezond en gevarieerd eet, dan is jackfruit op z’n tijd een prima gezond en duurzaam alternatief op je bord. Het Voedingscentrum zegt hierover: ‘Jackfruit zonder toegevoegde suikers of zout staat in de Schijf van Vijf. Fruit eten is goed voor de gezondheid. Het verkleint de kans op hart- en vaatziekten. Daarnaast hangt het eten van fruit samen met een lager risico op diabetes type 2, darmkanker en longkanker. Verder bevat de vrucht een beetje vezel en vitamine C.’ André voegt daaraan toe: ‘Jackfruit bevat geen verzadigd vet, weinig calorieën en zit vol essentiële vitamines en mineralen, het bevat daarnaast ook best veel calcium en kalium. Dat is goed voor je botten, bloed en voor je immuunsysteem.’
Jackfruithapjes van het pop up restaurant van Rootzz of Nature.
Duurzaam en gezond eten
Mijn conclusie is dat jackfruit niet alleen waanzinnig lekker is, het is een vrucht waar je veel kanten mee op kunt in de keuken en die past bij een gevarieerd duurzamer dieet. Je kunt jackfruit ook biologisch of fair trade kopen, dat maak het een nóg duurzamere keuze. David maakt zijn traditionele familierecept voor rendang tegenwoordig vegan dankzij jackfruit.
Meer duurzame foodtips van thegreenlist.nl
- Benieuwd hoe duurzaam avocado’s zijn? Je leest het hier.
- Palmolie: het is dus niet zo zwart-wit als je denkt.
- Meer weten over olie waar je mee kunt koken? Ook dat hebben we helemaal voor je uitgedokterd.
*Steekproef: N = 301. Photo credits: Rootzz of Nature (o.a. hoofdbeeld), thegreenlist.nl, Pexels.
