Wat een geweldig cadeau is dit: zelf oesterzwammen kweken op koffiedik en dat ‘gewoon’ vanachter je aanrecht. Fryslân Fungies is niet alleen een lollig en smakelijk cadeau-idee, het geeft ook een andere kijk op onze voeding. Koffiedik belandt meestal in de prullenbak, maar dat is hartstikke zonde. Want het is enorm vruchtbaar. Bekijk hoe wij in een maand prachtige oesterzwammen kweekten!
Duurzaam en leuk: zelf oesterzwammen kweken met Fryslân Fungies
De oesterzwam is samen met de champignon de bekendste paddenstoel van Nederland. Hij heeft een platte, oestervormige hoed op een klein steeltje, vandaar de naam. Het vruchtvlees van de oesterzwam is zacht en vlezig. Oesterzwammen zijn niet alleen gezond en oer-Hollands, het zijn ook perfecte vleesvervangers en dat alleen al maakt het duurzaam. Maar er is meer!
Wist je dat je zwammen ook zelf kunt kweken op koffieprut dat bij de meeste mensen en bedrijven in de prullenbak belandt? Zonde! Dat vonden Michiel, Wander en Irene ook en daarom bedachten ze Fryslân Fungies, een gerecyclede emmer met de juiste schimmels waarmee iedereen zelf oesterzwammen kan kweken. Het enige wat je nodig hebt is koffiedik, een beetje water, geduld en heel veel liefde. Wij gingen thuis aan de slag met een growkit en zagen met eigen ogen hoe bijzonder ’the circle of life’ is.
Van koffiedik naar oesterzwam
De growkit wordt per post bij ons thuis bezorgd. Op de emmer staat een uitgebreide instructie, het is bijna onmogelijk om het project te laten mislukken. Maar toch blijft het spannend. In Instagram stories vertel ik over dit leuke cadeau en het blijkt dat meerdere volgers bekend zijn met de growkit, sommigen hebben zelfs meerdere keren oesterzwammen kunnen kweken uit één pot. We gaan aan de slag. Met het stappenplan hieronder lukt het ons om binnen vier weken de eerste babyzwammen te verwelkomen. Na precies een maand zijn de oesterzwammen klaar om geoogst te worden.
Stappenplan: thuis oesterzwammen kweken met hulp van Fryslân Fungies
Ik deel hieronder in stappen hoe wij het hebben aangepakt. Dit resulteerde in een mooie oogst. Zoals je op de foto’s hieronder kunt zien, gaat het ineens razendsnel zodra de eerste zwammen zichtbaar zijn. De foto’s zijn een dag na elkaar genomen. Op dag vijf (hoofdfoto artikel bovenaan) hebben we de oesterzwammen geoogst en gegeten in een vegan risotto van parelgort. Dit heerlijke vegan-recept vind je hier.
Stap 1: schoonmaken
Voordat we aan de slag gaan met koffieprut volgen we de instructie en maken we de emmer goed schoon met kokend water. Een goede hygiëne is belangrijk om andere schimmels geen kans te geven.
Stap 2: voorbereiding
Was je handen goed en meng al het bijgeleverde broed met de eerste verse koffieprut. Sluit de deksel en wacht een paar dagen. De emmer plaatsen we op een lichte plek in de keuken, maar niet bij een raam of in de volle zon.
Stap 3: koffiedik toevoegen
Houd goed in de gaten of het koffiedik al wit wordt. Bij ons komt er al na enkele dagen witte wolken op het koffieprut. Als dat gebeurt, is het tijd om een nieuw laagje vers koffieprut in de emmer te doen en om de emmer weer een paar dagen te sluiten. Irene van Fryslân Fungies: “De koffieprut mag de kleur van donkere chocolade krijgen, zorg dat het goed nattig blijft. Probeer kleine hoeveelheden per keer te geven en de koffieprut brokken echt goed los te maken. Je weet dat je op de goede weg bent als er telkens een wit laagje opkomt.”
Dit proces herhaal je tot de emmer tot de rand gevuld is met koffieprut. Bij ons duurt het ongeveer drie weken voor de emmer helemaal vol is. Het is het beste als je de emmer zo min mogelijk opendoet. Echter waren wij zo nieuwsgierig, dat we het niet konden laten om iets vaker te kijken. Dit heeft het proces niet geschaad. Toen de emmer helemaal vol was, hebben we de deksel er niet meer afgehaald omdat we niet wilden dat het project zou mislukken.
Stap 4: Zwamvorming
Na circa vijf weken ontdekken we dat de eerste oesterzwammen door het tape aan de zijkant breken. En dan gaat het hard: elke dag zien we de zwammen exponentieel groeien. Op advies van Fryslân Fungies sprayen we elke dag een beetje water op onze babyzwammen.
Stap 5: Oogsten
Na vijf dagen zijn onze zwammen uitgegroeid. Hoe we dit weten? Omdat we door Fryslân Fungies getipt zijn om te letten op de structuur. Zodra ze niet meer groter worden en lichtbruin kleuren is het tijd om te oogsten en om ze snel op te eten, want zodra ze zijn uitgegroeid begint ook meteen het uitdrogingsproces. De zwammen oogst je door ze een kwart slag te draaien, daarmee breek je ze af. Ben je te laat en denk je al wat uitdroging te zien? Leg je zwammen dan even in het water. Na het oogsten heeft David de oesterzwammen gebakken in rozemarijn en tijm bij een heerlijke risotto van parelgort uit Flevoland (te koop bij Ekoplaza). Bekijk hier het recept.
Ook heerlijk: oesterzwammen in bierbeslag met een Aziatisch tintje.
De beste oesterzwammen kweken
Hoeveel oesterzwammen je gaat krijgen is lastig te voorspellen. Het hangt onder meer af van de hoeveelheid vocht in de growkit, maar ook van de vocht in de omgeving en de temperatuur van de kamer. Sommige mensen hebben -net als wij- geluk en krijgen een hele tros. Sommigen zijn gezegend met één grote zwam en anderen hebben minder geluk met één of enkele kleintjes. Ook of een tweede oogst gaat lukken is niet zeker, maar absoluut wel het proberen waard. Meerdere volgers van @thegreenlist.nl zijn erin geslaagd om minimaal twee keer zwammen te kweken. Zodra je de eerste oogst hebt gedaan, begin je weer van vooraf aan: maak de gaten schoon en plak ze weer af met bijvoorbeeld schilderstape. Let de tweede keer extra goed op of de koffieprut goed vochtig is om je slaagkans te vergroten.
Duurzaam cadeau
Een Fryslân Fungies Oesterzwam Growkit kost 15 euro (exclusief 3,95 verzendkosten). De growkit heeft mijn man van Sinterklaas cadeau gehad. Hij vond het erg leuk, zowel om te krijgen als om samen te doen. Kortom, een lollig en duurzaam cadeau-idee. Enthousiast geworden? Met de kortingscode GREENLIST10 krijg je 10 procent korting op je growkit.
Meer groene tips van thegreenlist.nl
- Wijn: Bekijk wat er mis is met wijn en hoe je wijn duurzamer kunt kopen.
- Bloemen: Bekijk wat er mis is met bloemen en hoe je bloemen duurzamer kunt kopen.
- Vervoer: Hoe rijdt een elektrische scooter?
- Duurzame mode: Zo shop je met gerust hart naar duurzame mode.
- Kringloop shoptips: Zo vind je de mooiste parels voor een prikkie.
